Olağanüstü Makineler |
Süper Bilgisayarlar

Bir bilgisayar sistemi düşünün; çok yüksek hızda hesaplamalar yapabilen, trilyonlarca işlemi saniyeler içinde halledebilen. AR-GE’nin vazgeçilmezi olan Süper bilgisayarları, özelliklerini, tarihhçesini ve örneklerini sizler için araştırdık.

A- A+

14.02.2013 tarihli yazı 32773 kez okunmuştur.

Süper Bilgisayar Titan Sequoia IBM Cray AR-GE İTÜ ABD Bilgisayar Bilgisayar sistemleri Bilgisayar Mühendisliği

Süper bilgisayar denilince akla hemen yüksek grafik ve işlemci hızı olan oyun bilgisayarları geliyor olabilir. Ama bizim burada bahsedeceğimiz bilgisayarlar en iyi oyun bilgisayarından bile milyonlarca kat hızlı, çok daha önemli amaçlar için kullanılan, çoğu zaman bir oda büyüklüğünde hatta küçük boyutlu bir bina büyüklüğünde. İlk Süper Bilgisayar 1960’lı yıllarda Seymour Cray tarafından tasarlandı. Halen dünyanın en büyük süper bilgisayar üreticilerinden olan Cray’in o bilgisayarı zamanımızın en hızlı süper bilgisayarından yaklaşık olarak 24.7 milyon kat daha az işlem yapabilmekte.

Nedir Bu Süper Bilgisayar? Ne İşe Yarar?

Süper Bilgisayar aslında bizim bildiğimiz anlamda bir bilgisayar değil, daha çok bir bilgisayar sistemi olarak düşünülebilir. Paralel işlemciler, yüksek başarımlı vektör işlemciler ve öbek bilgisayarlardan oluşurlar. Bu bilgisayarlar çok hızlı işlem yapabilirler. Örneğin; Kasım 2012 verilerine göre dünyanın 2. En hızlı süper bilgisayarı olan Sequoia, 6.7 milyar insanın hesap makinesi kullanarak 320 yılda yapabileceği hesaplamayı yalnızca bir saat içinde yapabilmektedir. Süper Bilgisayarlar, hayatın birçok alanında kolaylık ve gelişme sağlar. Hava tahmin raporlarından, kimyasal olaylara, biyolojik araştırmalardan, fiziksel olarak maddelerin etkileşimlerine kadar bilimin her alanında kullanılırlar. Mesela; otomobilleri güvenlik testi için bir kez çarpıştırabilirsiniz. Daha sonra o araç aynı test için tekrar kullanılamaz. Ancak süper bilgisayarlar sayesinde hiçbir otomobili harap etmeden yüzlerce farklı durum için, yüzlerce deneme yapabilirsiniz.

►İlginizi Çekebilir: Tarihin En Büyük 10 Bilgisayar Programcısı

Dünyadaki Süper Bilgisayarlar

Amerika’nın Tennesse Üniversitesi ve Almanya’nın Mannheim Üniversitesi ortak bir çalışma yaparak her yılın Haziran ve Kasım aylarında dünyanın en hızlı süper bilgisayarlarının oluşturduğu “Top 500” listesini yayınlarlar. Bu listenin en son yayınlanmış hâli olan Kasım 2012 listesine göre şu anda dünyanın en hızlı süper bilgisayarı Amerikan Enerji Bakanlığı’nın OAK Ridge Laboratuarında bulunan ve Cray Inc. Tarafından 2012 yılında inşa edilmiş olan “Titan” isimli bilgisayardır. Titan saniyede 17.6 katrilyon işlem yapabilme kapasitesine sahip. Bünyesinde 560.640 adet işlemci bulunduran makine, 8207 kW enerji harcamaktadır. Titan’ı ise yine Amerikan Ulusal Nükleer Güvenlik Teşkilatı’nın Lawrance Livermore Laboratuarında bulunan ve IBM tarafından 2011 yılında üretilmiş olan “Sequoia” isimli bilgisayar izlemektedir.

►İlginizi Çekebilir: IBM'in İnsan Beynini Örnek Alan Bilgisayarı Nasıl Çalışıyor?

Türkiye ve Süper Bilgisayarlar

Türkiye maalesef bu alanda geride kalmıştır. İTÜ Yüksek Başarımlı Hesaplama Merkezi’nde bulunan Hewlett-Packard (HP) üretimi süper bilgisayar 2007 yılı haziran ayında açıklanan Top 500 listesinin 240. Sırasında kendine yer bulurken, Kasım-2007 listesinde ise 484. Sıraya kadar gerilemiştir. Daha sonraki sıralamalarda ise ilk 500 içerisine girememiştir.

►İlginizi Çekebilir: Mühendis Olmasaydı |Bilgisayar Mühendisliği

Bu gerilemenin sebebi şüphesiz ki yatırım eksikliğidir. Türkiye 2004 yılında ilk çalışmalara başlamış ve Devlet Planlama Teşkilatı'nın desteğiyle İTÜ'de Ulusal Yüksek Başarımlı Hesaplama Merkezi kurulmuştur. UYBHM projesinin ilk sunucu sistemi Anadolu, 2006 Kasım ayı içinde İTÜ Ayazağa Yerleşkesi'nde oluşturulan geçici mekanında kurulmuş, 2007 yılında ise araştırmacıların hizmetine girmiştir. Türkiye o zamandan günümüze kadar Süper Bilgisayarlara yaklaşık 50 milyon TL yatırım yapmıştır. Ancak çağa ayak uydurabilmek için Süper Bilgisayarlar 3-4 yılda bir yenilenmeli ve sürekli yatırım yapılmalıdır. AR-GE çalışmalarına yeterli katkının yapılmaması, Süper Bilgisayarların işlevinin araştırmacılara yeteri kadar anlatılamaması, ayrıca araştırmacıların, akademisyenlerin, öğrencilerin, bilim insanlarının süper bilgisayar kavramının önemini kavrayamamış olması ve birçok insanın bu makineler hakkında yeterli bilgiye sahip olmaması da bu sektörde ülkenin gelişememesine neden olan etkenlerdendir.

Süper Bilgisayarlar Neden Bu Kadar Önemli?

Yukarıda bahsettiğimiz “Top 500” listesine göz attığımızda süper bilgisayarlara en çok yatırımın Amerika Birleşik Devletleri tarafından yapıldığını ve onu da Japonya ve Almanya’nın takip ettiğini görürüz. ABD, Japonya ve Almanya gerek teknolojik, gerek ekonomik anlamda dünyanın en gelişmiş ülkeleridir. Bu bahsettiğimiz ülkelerin gelişmesinde yaptıkları bu yatırımların meyvelerini almış olmaları da oldukça büyük bir etkendir.

Evet ülke olarak bilimde, teknolojide, elektronikte, gıdada, tekstilde kısacası hayatın her alanında gelişme istiyorsak süper bilgisayarlara gereken önemi vermeli ve bu olağanüstü makinelere gereken yatırımları yapmalıyız. Süper Bilgisayarlara yapılan yatırımlar ölü yatırımlar değildir. Tam aksine bizi en çok geliştirecek olan yatırımların başında gelmektedirler.