Diyotlarla İlgili İpuçları

Tek yöne elektrik akımını ileten bu devre elemanının özelliklerinden ve çeşitlerinden bahsedeceğiz. Yazımızda doğrultmaç diyotlardan sinyal diyotlarına bir çok diyorların özelliklerini ve diyotların dayanıklılığına dair bilgileri edineceğiz. Ayrıca diyotların multi metre ile ölçülmesiyle ne gibi sonuçların çıkarılacağıda anlatılacaktır.

A- A+

20.06.2013 tarihli yazı 54547 kez okunmuştur.

Diyot yalnızca bir yönde akım geçiren devre elemanıdır. Bir yöndeki dirençleri ihmal edilebilecek kadar küçük, diğer yöndeki dirençleri ise çok büyüktür. Direncin küçük olduğu yöne iletim yönü, büyük olduğu yöne ters yön denir. Diyot sembolü, akım geçiş yönünü gösteren bir ok şeklindedir.

Diyotun uçları pozitif (+) ve negatif (-) işaretleri ilede belirlenir. Pozitif uca Anot, negatif uca Katot denir. Diyotun anotuna, gerilim kaynağının pozitif (+) kutbu, katoduna ise kaynağın negatif (-) kutbu gelecek şekilde gerilim uygulandığında diyot iletime geçer. Üstte, çeşitli diyotların bacak yapılarını ve kutuplarını görmektesiniz.

Diyotlari elektrik alanında redresör (doğruluyucu) , elektronikte ise, doğrultucu, detectör, modülatör, sınırlayıcı ve anahtar olarak kullanılmaktadır. Diyotların, uygulamalara göre farklılık gösteren değişik çeşitleri vardır.

Diyotlardan bazıları

1. Kristal Diyot
2. Zener Diyot
3. Tünel Diyot
4. Işık Yayan Diyot (Led)
5. Foto Diyot
6. Ayarlanabilir Kapasiteli Diyot ( Varaktör - Varikap)

Diyotun kontrolü :

Ölçü aletinin ohm metre konumunda kırmızı uç diyotun bir ucuna, siyah uç diğer ucuna bağlanır. Bu durumda eğer ohm metre düşük direnç gösteriyorsa, ölçü aletinin uçları ters çevrilerek bağlandığında yüksek direnç göstermelidir. Düşük direnç okunan durumda, kırmızı ucun bağlı olduğu yer diyotun anot (+) ucudur. Eğer her iki durumda da düşük direnç veya yüksek direnç okunuyorsa diyot arızalıdır.

Bir diyotun sadece pozitiften negatife doğru akım geçirdiğini biliyoruz. Ancak, bir diyottan akım geçebilmesi için anodunun (+) katoduna (-) göre pozitif olması gerekmektedir. Bunu aacak olursak, öncelikle anottaki voltajın katoda göre belirli bir voltaj eşiğini geçmesi gerekir. Bu durumu silisyum bir diyot için örneklersek;

Anot : 1V, Katot : 0V Anot : 10V, Katot : 9V, Anod: -5V, Katot: -6V, olduğunda akım geçecektir, ancak örneğin, Anot : 5V, Katot: 6V olduğunda Akım geçmeyecektir. Buradan hareketle silisyum diyotlar üzerinden 0.7V kadar bir gerilim düşümü gözlenir.

Diyotlar, önceki sayfada belirtmiş olduğum gibi çok geniş bir uygulama alanına sahiptirler, ancak bizi hemen ilgilendiren pratik uygulamalardan biri doğrultucu olarak kullanımlarıdır.

Devrelerde kullanılan diyotlar; aşırı akım geçmesi, ortam sıcaklığının yükselmesi, lehimlemenin hatalı olması, uygulanan gerilimin aşırı artması, mekanik zorlamalar veya diyotun kalitesi olması gibi nedenler ile arızalanabilir.