Alarm iletim sistemleri, güvenlik altyapısının en kritik bileşenlerinden biridir. Bir alarm sinyalinin yalnızca tetiklenmesi değil, aynı zamanda güvenilir şekilde izleme merkezine ulaştırılması güvenlik zincirinin sürekliliği açısından hayati önem taşır. Avrupa’da bu gereklilikleri düzenleyen temel standart olan EN 50136, farklı risk seviyelerine göre alarm iletim süreleri, cihaz performansı ve hizmet sürekliliğini tanımlamaktadır.

EN 50136’nın ilk sürümleri 1990’ların başında yayımlanmış olup, zamanla teknoloji ve iletişim altyapısındaki gelişmelere paralel olarak güncellenmiştir. Özellikle IP tabanlı haberleşmenin ve mobil iletişim teknolojilerinin yaygınlaşması, standardın revizyonlarını kaçınılmaz hale getirmiştir.



 

EN 50136 standart ailesi, alarm iletim sistemlerinin farklı bileşenlerine odaklanan bölümlerden oluşmaktadır:

► EN 50136-1: Genel performans gerekliliklerini tanımlar. Bu bölümde alarm iletim süresi, hata raporlama süreleri ve hizmet seviyeleri belirlenir.
► EN 50136-2: Alarm paneli ile iletişim kuran SPT (Supervised Premises Transceiver) cihazlarının teknik gerekliliklerini içerir.
► EN 50136-3: İzleme merkezinde kullanılan RCT (Receiving Centre Transceiver) cihazlarının gerekliliklerini kapsar.
► CLC/TS 50136-7: Tasarım, planlama, kurulum ve bakım konularında uygulama önerileri sunar.
► CLC/TS 50136-9: IP tabanlı iletişim için ortak protokol tanımlar ve birlikte çalışabilirliği sağlar.

 

EN 50136, alarm iletim sistemlerinin performansını iki ana kategori üzerinden değerlendirir:

► Servis Performansı (SP1–SP6): Hizmetin sürekliliğini, kesintilere karşı dayanıklılığını ve hata toleransını tanımlar.
► Donanım Performansı (DP1–DP4): Alarm iletim cihazlarının arıza raporlama süreleri ve güvenilirliğini tanımlar.

Özellikle DP kategorileri kritik öneme sahiptir. EN 50136-1’de yer alan Tablo 3, maksimum raporlama sürelerini belirtir. Örneğin DP3 kategorisinde tüm iletişim yollarının aynı anda devre dışı kalması halinde arıza raporunun en fazla 4 dakika içinde izleme merkezine ulaşması gerekirken, DP4’te bu süre 3 dakikadır.



 

EN 50136, farklı risk seviyelerine sahip tesislerde kategori seçiminde yol gösterici olur:

► Düşük riskli tesisler (ör. küçük ofisler): Genellikle DP1 veya DP2 seviyeleri yeterlidir.
► Orta riskli tesisler (ör. ticari mağazalar): DP2–DP3 seviyeleri tercih edilir. - Yüksek riskli tesisler (ör. banka şubeleri, endüstriyel tesisler): DP3 veya DP4 zorunlu hale gelir.
► Kritik altyapılar (ör. enerji santralleri, veri merkezleri): DP4 kategorisi tercih edilir. 
 

EN 50136 yalnızca teknik bir standart değil, aynı zamanda sigorta şirketleri ve düzenleyici kurumlar için bir referans çerçevesidir. Örneğin İngiltere’de PD 6662, EN 50136’yı ulusal düzenleme sistemine entegre etmiştir. Almanya’da ise VdS yönergeleri, EN 50136’ya paralel gereklilikler getirerek yüksek güvenlikli uygulamalarda zorunlu kılmaktadır. 

 

Geleneksel PSTN hatlarının yerini IP tabanlı iletişim almaktadır. CLC/TS 50136-9, IP üzerinden SPT ve RCT cihazlarının ortak protokoller ile çalışabilmesini sağlar. Bunun yanı sıra GSM, LTE ve hatta uydu tabanlı çözümler hibrit sistemlerde yedek iletişim kanalı olarak kullanılmaktadır.

Gelecekte, IoT tabanlı sensörlerin doğrudan bulut tabanlı alarm yönetim sistemlerine entegre olması ve siber güvenlik önlemlerinin alarm iletim standartlarıyla birleştirilmesi beklenmektedir. 


Sonuç ve Değerlendirme

EN 50136 standardı, alarm iletim zincirinde güvenilirliği, sürekliliği ve performansı güvence altına alan kapsamlı bir çerçeve sunmaktadır. SP ve DP kategorileri, farklı risk seviyelerine uygun çözümler geliştirmeyi mümkün kılarken, IP tabanlı protokoller sayesinde birlikte çalışabilirlik güçlenmektedir. Sigorta ve regülasyon kurumlarının standardı benimsemesi, bu alanın önemini daha da artırmaktadır. Gelecekte hibrit iletişim çözümleri, IoT ve siber güvenlik entegrasyonlarıyla birlikte EN 50136’nın rolü daha da kritik hale gelecektir.

Kaynak