Otomatik transfer şalteri (Automatic Transfer Switch) (ATS), ana enerji kaynağının beslemesinde bir arıza ya da kesinti meydana geldiğinde sistemdeki yedeğin devreye geçmesini sağlayan elektromekanik ya da elektronik kontrollü cihazdır. ATS, genellikle iki enerji kaynağı arasında geçiş yapar (ana kaynak ve yedek kaynak). Sistem sadece bir kaynaktan yük alır; ana kaynak aktifken yük bu kaynaktan beslenir ancak ana kaynakta sorun olduğu senaryolarda ATS sistemi yedek kaynağa otomatik olarak geçer.

Bu cihazlar, yüksek güvenilirliğe ihtiyaç duyulan hastane, veri merkezleri, endüstriyel ve ticari binalar gibi tesislerde kritik önem taşırlar. Kesintilerin maliyetinin yüksek olduğu durumlarda ATS, sistem stabilizasyonu için hayati bir rol oynar.

 

1) Sürekli İzleme: ATS kontrolörü, normal ve yedek kaynakların gerilim/frekansını kesintisiz bir biçimde izler. Kaynak değerleri “kabul edilebilir” sınırların dışına çıktığında transfer mekanizmasını tetikler.

2) İstenmeyen geçişlere karşı gecikme: Kısa süreli çökme/sarkmalarda gereksiz transferi önlemek adına 1-3 s tipik gecikme uygulanır. Bu sayede jeneratörün güvenli kalkışı ve sistem stabilitesini sağlar

3) Geçiş İcrası (Anahtarlama):

Açık geçiş: Önce mevcut kaynak kesilir, ardından diğer kaynak bağlanır; fazlar hizalı iken (in-phase) yapılan açık geçişlerde kesinti ≤150 ms seviyesindedir.
Kapalı geçiş: İki kaynak kısa süreliğine paralel olur. UL 1008 uygulamasında paralel(örtüşme) süresi genel olarak ≤100 ms biçiminde sınırlandırılır.

4) Yeniden Transfer: Normal kaynak kararlı hale döndüğünde, tanımlı re-transfer gecikmesi sonrası yük tekrardan normale alınır.

 

► Güç anahtarlama elemanı: Kontaktör tabanlı düzenekler veya devre kesici temelli mekanizmalar ile çift atımlı (double throw) yapıda anahtarlama. Kapalı geçiş uygulamalarına uygun “senkronlu” kontrol seçeneği de bulunabilir.
► Kontrol/ölçüm birimi: Mikrodenetleyici temelli modül; gerilim-frekans gözetimi (her iki kaynak + yük tarafı), olay/hata kayıtları, ayarlanabilir gecikmeler ve faz sırası/faz kaybı denetimleri.
► Mekanik kilit & güvenlik: İki kaynağın aynı anda yüke bağlanmasını fiziksel olarak engelleyen kilitleme ve emniyet düzenekleri.
► Kısa devre dayanımı (UL 1008): ATS kısa devreye dayanım ve kapama değerleriyle listelenir. 440V çalışma, 30-65kA kısa devre kesme kapasitesine sahip ürünlerdir.
► Ayarlanabilir anahtarlama zamanları: Bazı endüstriyel çerçevelerde <3 şebeke çevrimi anahtarlama zamanları (yaklaşık 50–60 ms) ile güç bozulmalarının etkisi azaltılır.
► QN şebeke kontakları: Normal (Utility) girişinin bağlantı/terminalleri (giriş barası/klemens).
► QR jeneratör kontakları: Jeneratör (Reserve) girişinin bağlantı/terminalleri.
► Yük bağlantısı: Çıkış tarafı yük terminalleri/baraları.
► Kurma kolu yuvası: Manuel işletim/spring-charge için mekanizmayı kurup konum değiştirmeye yarayan yuva/kol.
► Gövde: Kasa/şase (IP derecesi, izolasyon mesafeleri, montaj yüzeyleri vs.).

 

Kesintisiz enerji, bugün her ölçekte işletmenin ortak beklentisi. Sigma ATS ailesi, yerli üretimin getirdiği güvenle; konuttan endüstriye, hafif ticari uygulamalardan kritik süreçlere kadar farklı senaryolara net çözümler sunar. Doğru seriyi seçtiğinizde, sadece bir ürün değil; sürekliliği, emniyeti ve işletme verimliliğini birlikte temin etmiş olursunuz.

 

Kompakt yapısı ve hızlı tepkisiyle SATS, küçük ve orta ölçekli panolarda “tak-çalıştır” kolaylığı arayanlar için ideal. Ana beslemede sorun algılandığında yük, yaklaşık 2 saniye içinde yedek kaynağa aktarılır; şebeke geri geldiğinde aynı hızla ana kaynağa dönüş yapılır. Her iki girişteki otomatik sigortalar (125 A’e kadar, 6 kA kesme kapasiteli) sistemi kısa devre ve aşırı akımlara karşı güvenle korur.



Neden tercih etmeliyim?

► Entegre koruma sayesinde ayrı bir sigorta arayışına gerek kalmaz; pano yerinden ve montaj süresinden tasarruf edilir.
► Faz-nötr duyarlılığı hatalı koşullarda gereksiz transferi önlemeye yardımcı olur.
► Sinyal lambası klemensleri ile uzaktan durum bildirimleri kolaylaşır.
► Aşırı yük akımlarına karşı koruma (32…63A e kadar)
► Yerli üretim güvencesiyle hızlı tedarik ve yaygın servis avantajı.

 

Enerji sürekliliğini “görüyorum, ölçüyorum, yönetiyorum” seviyesine yükseltmek isteyen bina ve tesis işletmeleri için tasarlandı. Kullanıcı, transfer ve geri dönüş gecikmesini 2–180 saniye aralığında belirler; elektronik kontrol ünitesi üç faz gerilim ve frekansı LCD ekranda sunar. Her iki girişteki termik-manyetik şalterler 800 A’e kadar ve 36 kA kesme kapasitesiyle devreyi emniyete alır.




Neden tercih etmeliyim?

► Aşırı akım + düşük/yüksek gerilim korumalarıyla “tek gövdede çok fonksiyon”.
► Hata kaydı ve ekrandan okuma sayesinde arıza kök nedenine hızla inilir; bakım süreleri kısalır.
► 0 (yüksüz) konumu güvenli müdahale ve test süreçlerini kolaylaştırır.
► Gecikme süresi tanımlama.
► Sinyal Lambaları için ürün üzerinde bağlantı klemensleri mevcut.
► Orta ölçekli ticari binalardan kampüslere kadar pek çok uygulamada sahada kanıtlanmış bir çözüm.

 

Güç büyüdükçe esneklik ve seçici koordinasyon önem kazanır. MATS, 100-3200 A aralığındaki geniş yelpazesiyle ana dağıtım panolarında standartları belirler. Transfer süreci yaklaşık 2 saniye içinde tamamlanır. Bu seride termik-manyetik koruma entegre değildir; böylece proje gereksinimine en uygun harici devre kesici ile koordinasyon kurulur.




Neden tercih etmeliyim?

► Koruma mimarisini özgürce kurgulama: Kısa devre seviyeleri ve seçicilik hedeflerine göre en doğru kesiciyi seçebilirsiniz.
► Üç faz hassasiyeti ve 0 (yüksüz) konumu ile güvenli işletim.
► 100…3200 A’ e kadar (Termik Manyetik koruma sunmaz).
► Büyük güç panoları, üretim hatları ve kritik yük merkezlerinde ölçeklenebilir performans.

 

Konutlar ve küçük işletmeler için tasarlanan konut tipi MATS, şebeke ile ikinci kaynak arasında manuel veya otomatik güvenli geçiş imkanı sunar. Modüler-kompakt tasarım pano içinde yer kazandırır, montajı pratikleştirir. Bu seri kısa devre/aşırı akım/gerilim koruması içermez; sadece kaynaklar arası transfer görevini üstlenir.


Teknik Çerçeve

► Anma akımı: 63–125 A
►  Kutup sayısı: 2P / 4P
► Anma yalıtım gerilimi (Ui): 800 V
► Anma yıldırım darbe gerilimi (Uimp): 8 kV
► Elektriksel ömür: 1500 | Mekaniksel ömür: 2000
► Sıcaklık aralığı: −5…+40 °C (çalışma) | −25…+55 °C (depolama)
► Koruma sınıfı: IP30


Neden tercih etmeliyim?

► DIN rayı uyumlu, kompakt yapı: Pano optimizasyonu ve hızlı kurulum.
► Küçük işletme ve konutlarda ekonomik ve güvenli transfer.
► Uygun bir harici koruma ile bütünleştiğinde kapsamlı bir çözüm tamamlanır.

 

Sigma Otomatik Transfer Şalterleri ile transfer işlemleri Şebeke-Şebeke, Şebeke-Jeneratör, Şebeke-UPS, Jeneratör-Jenaratör vb. arasında gerçekleştirilir. Fabrikalar, plazalar, AVM'ler, hastaneler, havaalanları, metro ve tren istasyonları gibi enerji kesintilerinin iş gücü, üretim ve sürekli hizmetler üzerinde maddi ve manevi zararlara yol açabileceği yerlerde güvenle kullanılır.

 

Otomatik Transfer Şalteri ile yük transferi örnekleri

 

Konut, ticari ve endüstriyel projeler için pratik karar akışı ve öneriler

Enerji sürekliliği; konfordan üretkenliğe, güvenlikten prestije kadar pek çok metriği etkiler. Sigma ATS ailesi; farklı senaryolar için net, uygulanabilir çözümler sunar. Aşağıdaki bölüm, “hangi seri kime uygun?” sorusuna hızlı ve güvenle yanıt verir.


Örnek Uygulamalar 


1) Konut & Küçük İşletmeler

Tipik durum: Şebeke + küçük jeneratör veya ikinci kaynak; kısa kesintiler tolere edilebilir.
Öneri: MATS Konut Tipi (63–125 A) - sadece transfer gerekir; korumalar panoda ayrı sağlanır.
Alternatif: Pano içinde entegre koruma isteniyorsa SATS 32–125 A (sigortalı).
İpucu: DIN rayı uyumu ve kompakt yapı, montaj süresini ciddi kısaltır.

2) Ticari Binalar, AVM, Otel, Kampüs

Tipik durum: Asansör, HVAC, aydınlatma, POS gibi yükler; izleme ve arıza analizi istenir.
Öneri: SATS Termik-Manyetik (100–800 A) - entegre koruma + LCD izleme + hata kaydı.
İpucu: Transfer ve geri dönüş gecikmesini prosesinize göre 2-180 sn aralığında ayarlayın.

3) Endüstriyel Tesisler, Üretim Hatları

Tipik durum: Motor ağırlıklı yükler, yüksek kalkış akımları, seçici koordinasyon zorunluluğu.
Öneri: MATS (100–3200 A) + uygun devre kesici veya koruma isteniyorsa SATS - koruma mimarisini esnek kurgulayın.
İpucu: Kısa devre seviyeleri yüksekse, ATS + kesici koordinasyonunu proje başında belirleyin.

4) Veri Odaları, IT & Telekom

Tipik durum: Kısa kesintiye düşük tolerans; çoğunlukla UPS mevcut.
Öneri: SATS Termik-Manyetik (100–800 A) - izleme ve hata kaydıyla işletme kolaylığı.
İpucu: Transfer anındaki boşluk UPS tarafından köprülenir; gecikmeleri UPS stratejinizle hizalayın.

5) Toplu Konut/Rezidans, Site Jeneratör Sistemleri

Tipik durum: Ortak alanlar + bağımsız bölümler.
Öneri: Ortak alanlar için SATS Termik-Manyetik, daire/bağımsız bölümler için MATS Konut Tipi.
İpucu: Nötrün birlikte transfer edilmesi gereken uygulamalarda 4P tercih edin.



Adım adım seçim rehberi


1) Koruma mimarisi

► Koruma ATS üzerinde olsun: SATS (32–125 A sigortalı / 100–800 A termik-manyetik)
► Koruma harici kesiciyle kurulsun: MATS (100–3200 A) veya MATS Konut Tipi (63–125 A)

2) Transfer felsefesi & gecikmeler

► ≈2 s transfer tolere ediliyorsa SATS/MATS yeterlidir.
► Hassas yüklerde, boşluğu UPS ile köprüleyin; re-transfer için de uygun gecikme tanımlayın.

3) Kutuplama & nötr

► Monofaze: 2P
► Trifaze + nötr transferi gereken yerler: 4P

4) İzleme & teşhis

► LCD ölçüm, hata kaydı ve sinyal klemensleri gerekiyorsa SATS Termik-Manyetik öne çıkar.

5) Ortam & montaj

► Sıcaklık, IP sınıfı, pano içi yer; DIN rayı gereksinimi olan uygulamalarda Konut Tipi MATS.
► 0 (yüksüz) konumu ve manuel işletim ihtiyacını göz önünde bulundurun.

 

 

Planlı Transferin En Kolay Hali | Sigma SMTS / SCO


Bazı projelerde basitlik, dayanıklılık ve kullanıcı kontrolü ilk sıradadır. Sigma Manuel Yön Değiştirici Şalterler, iki enerji kaynağı (ör. şebeke–jeneratör) arasında emniyetli ve sezgisel geçiş sağlar. Mekanik kilitleme mantığı sayesinde iki kaynağın aynı anda yüke bağlanması engellenir; operatör, cihaz üzerindeki kol ile 0–I–II konumlarında net ve görünür bir seçim yapar.

!!!Uygulama Notu: Manuel şalterler koruma içermez; kısa devre ve aşırı akım için uygun devre kesici/sigorta ile birlikte kullanılmalıdır.


 

SCO Serisi | Manuel Yön Değiştirici Transfer Şalterleri

SCO, kararın operatörde olduğu, basit ama güvenilir bir geçiş mimarisi sunar. Elektrik kesintisinin telafisi operatörün elindedir; böylece bakım/test sırasında veya sahada farklı senaryoları kontrollü şekilde yönetebilirsiniz. Yerli üretim avantajı, hızlı tedarik ve satış sonrası destekle birleşerek toplam sahip olma maliyetini aşağı çeker.


Neden SCO?

► Basitlik = Dayanıklılık: Elektronik karmaşa yok; zorlu saha koşullarında dahi yüksek çalışma sürekliliği.
► Tam kontrol: Transfer anı, sadece operatör komutuyla gerçekleşir.
► Bakım/test dostu: 0 (yüksüz) konumu ile ekipmanlara güvenle müdahale.
► Yerli üretim: Yedek parça ve servis erişimi kolay.



 

Operatör kolu ile kullanıcı bizzat transferi gerçekleştirir. Koruma fonksiyonları panoda harici elemanlarla sağlanır; SMTS yalnızca kaynaklar arası yön değişimini yapar. Enerji sürekliliğinin kritik olduğu alanlarda, yüksek mekanik güvenilirlik ve net kullanım ergonomisi ile öne çıkar.

Teknik Özellikler (özet)

► Anma Akımı: 100–3200 A
► Kutup Sayısı: 4P (nötrle birlikte güvenli transfer için ideal)
► Anma Yalıtım Gerilimi (U_i): 1000 V
► Anma Yıldırım Darbe Gerilimi (U_imp): 8 kV
► Koruma: Yok (kısa devre/aşırı akım için uygun devre kesici/sigorta gerektirir)


Kimin için uygun?

► Endüstriyel tesisler ve büyük panolar: Operatörün prosedürle yönettiği planlı transferler.
► Enerjinin kritik olduğu alanlar: Basit mekanik yapıyla yüksek güvenilirlik arayanlar.
► Bakım/test senaryoları: 0 konumu ile güvenli ayrışma ve gözle görülen kesme.







Uygulama ipuçları

► Koruma mimarisini önce belirleyin: SMTS/SCO, koruma içermez; kısa devre seviyenize göre uygun devre kesici seçin.
► Kutuplama: Jeneratörlü sistemlerde nötrün birlikte transfer edilmesi gereken uygulamalarda 4P tercih edin.
► İşletme güvenliği: Prosedürlerinize kilitlenebilir kol ve etiketleme (LOTO) adımlarını ekleyin.
► Operasyon planı: Transferi yapacak personel ve senaryolar (normal/afet/test) net olmalı.



Otomatik Transfer Şalteri





Sigma Elektrik Genel Ürün Kataloğu İçin Tıklayınız.




Webinar | Otomatik Transfer Şalteri ile Kesintisiz Enerji




Kaynakça

► Ojo, K. O.; Benard, O. A. (2025). Design and Implementation of Automatic Transfer Switch for Power System Management, JETE 7(1): 23–29.
► A. F. Agbetuyi ve ark. Design and Construction of an Automatic Transfer Switch for a Single-Phase Power Generator.
► ARPN JEAS (2019). Design and Construction of Automatic Transfer Switch.
► IJERT (2018). Field Programmable Gate Array Power Changeover System.