Kutup Işıkları Nasıl Oluşur?
Kutuplarda görüldüğü için kutup ışıkları adını alan doğal ışımalar her zaman büyük hayranlık uyandırmış ve tarih boyunca çeşitli anlamlar yüklenmiştir. Günümüzde ortaya çıktığı dönemlerde dünyanın bir çok yerinden insanların izlemek için gittiği kutuplarda tam olarak ne oluyor? Kutup bölgelerinde zaman zaman görünen ve doğanın görsel şöleni olarak bilinen kutup ışıkları hangi nedenle ortaya çıkıyor? Soruların cevabı yazımızda.
20.01.2015 tarihli yazı 32018 kez okunmuştur.
Kuzey kutbunda görülen Aurora Borealis ve güney kutbunda görülen Aurora Australis, genel olarak kutup ışıkları ya da kutup aurorası olarak biliniyor. Aurora adı ise, Roma mitolojisinde Şafak Tanrıçası'nın adından gelmektedir. Bu ışımalara aurora adını veren insanlar Orta Çağ'da Tanrıdan gelen işaretler olarak kabul etmiştir. 1741 yılında Anders Celcius ise bu ışımaların olduğu zamanlarda büyük manyetik akımın oluştuğuna dair gözlemlerini açıkladı. Celcius ve daha sonrasında yapılan çalışmalar bu ışımaların dünyanın manyetik alanı ile doğrudan ilgili olduğunu göstermiştir.
Nasıl Oluşur?
Güneşten, Dünya atmosferine ve diğer gezegenlere doğru sürekli akan ve Güneş rüzgarı adı verilen enerji yüklü parçacık akımı bulunmaktadır. Atmosferin Manyetosfer katmanı bu akımın zararlı etkilerine karşı Dünya'yı korurken içeriğindeki iyonize haldeki oksijen ve azot bulutları ve enerji yüklü parçacıklarla çarpışır. Çarpışma esnasında ise oksijen ve azot atomları, bulundukları yüksek enerjili seviyeden, temel enerji seviyesine dönerler. Yaşanan enerji kaybı sonucu atomlar foton salınımında bulunur. Manyetosferdeki enerji yüklü atomlar, manyetik alan çizgilerini takip etme eğiliminde olduğu için kutup bölgelerine doğru akış vardır. Foton salınımı sonrasında oluşan ışımalar, bu yüzden kutup bölgelerinde yoğunlaşmaktadır.
Bir çok rengin karışımı halinde görülen ışımaların hangi renkte olacağı ise kaybedilen enerji miktarına ve atmosferden ne kadar yüksekte gerçekleştiğine bağlı olarak değişmektedir. Atmosferden çok yükseğinde oksijen atomları sık bulunur ve oksijen atomlarının yüksek seviyede enerji kaybı kırmızı ve tonlarını oluşturur. Yeşil ışımalar biraz daha aşağıda gerçekleşen enerji kayıplarında oluşur. Azot atomları ise daha çok mor mavi tonlarında ışımalara sebep olmaktadır.
Bir çok rengin karışımı halinde görülen ışımaların hangi renkte olacağı ise kaybedilen enerji miktarına ve atmosferden ne kadar yüksekte gerçekleştiğine bağlı olarak değişmektedir. Atmosferden çok yükseğinde oksijen atomları sık bulunur ve oksijen atomlarının yüksek seviyede enerji kaybı kırmızı ve tonlarını oluşturur. Yeşil ışımalar biraz daha aşağıda gerçekleşen enerji kayıplarında oluşur. Azot atomları ise daha çok mor mavi tonlarında ışımalara sebep olmaktadır.
Ne Zaman Oluşur?
Kutup ışıklarının en çok görüldüğü zamanlar, ekinoks ayları olarak belirlenmiştir. Ancak neden ekinoks aylarında ya da mevsimlere bağlı olarak gerçekleştiğine dair net bir açıklama yoktur.
Kutup ışıklarının, dünyanın manyetik alanına herhangi bir zararı olduğu kanıtlanmamıştır. 2 Eylül 1859 yılında büyük manyetik fırtına olarak tarihe geçen ışımalarda telgraf iletişiminde sorunların yaşandığı tespit edilmiştir. Bu olay ile bilim adamları kutup ışımalarının ve elektrik arasındaki ilişki sağlamlaştı. Daha sonra manyetometrelerin ışımaların ne zaman görüneceğine dair bilgi verebileceği anlaşıldı. Günümüzde ise Güneş rüzgarlarının, Dünya manyetik alanına etkisini ölçümleyen önemli bir cihaz olmuştur.
Kaynak:
► Wikipedia
YORUMLAR
Aktif etkinlik bulunmamaktadır.
-
Dünyanın En Büyük 10 Makinesi
-
2020’nin En İyi 10 Kişisel Robotu
-
Programlamaya Erken Yaşta Başlayan 7 Ünlü Bilgisayar Programcısı
-
Üretimin Geleceğinde Etkili Olacak 10 Beceri
-
Olağan Üstü Tasarıma Sahip 5 Köprü
-
Dünyanın En İyi Bilim ve Teknoloji Müzeleri
-
En İyi 5 Tıbbi Robot
-
Dünyanın En Zengin 10 Mühendisi
-
Üretim için 6 Fabrikasyon İşlemi
-
İlginç Robotlar Serisi
-
Siemens Kaçak Akım Koruma Cihazları | RCD, RCCB
-
Siemens 3WL açık tip güç şalterleri ACB
-
Siemens 7KM PAC3100, 3200, 4200 Ölçüm Cihazları Teknik Özellikler
-
Konvertör için SINAMICS V20 / G120 Smart Access Module 2
-
Kurulum ve bağlantı - SINAMICS V20 / G120 Smart Access Module 1
-
Sigma Elektrik Tanıtım Videosu
-
Kaçak Akım Algılamalı Şalterlere Açtırma Bobini Takılması
-
K400 K630 Tip Şalterlere Açtırma Bobini Takılması
-
Kaçak Akım Algılamalı Şalterlere Yardımcı Kontak Takılması
-
Sigma Elektrik Tanıtım Filmi
ANKET