Diyot Nedir - 1. Bölüm |
ElektrikPort Akademi
Akımın belirli bir yönde ve tek bir doğrultuda ilerlemesini istiyorsak bunun için diyotları kullanırız. Bu yazımızda diyot nedir ? nasıl çalışır ? diyotun özellikleri ve çeşitleri nelerdir? Bunları inceleyeceğiz...
08.07.2015 tarihli yazı 50635 kez okunmuştur.
Diyot Nedir?
Diyot, akımın tek bir yönde ilerlemesini sağlayan devre elemanıdır. Diyotları başlıca üç gruba ayırırız. Bunlar lamba, metal ve yarı iletken diyotlardır. Günümüzde daha çok yarı iletken diyotların kullanımı yaygındır. Yarı iletken diyotları oluşturan iki kutup vardır. Bunlar P ne N kutuplarıdır. P ve N kutupları arasındaki bağlantıyı daha iyi anlamak için iletkenlik konusunu biraz açalım.
İletkenlik
Element atomları son yörüngelerinde 1 elektron bulundururlarsa en iyi iletkenlik (conductor) durumunu gösterirler. Çünkü amaç serbest elektron oluşturarak atoma artı (+) değerlik kazandırmaktır (Bakır Cu+, Gümüş Ag+, Altın Au+).
Yalıtkanlık
Element atomlarının son yörüngelerindeki orbitallerin hepsi dolu olup yani 8 elektronu bulunduruyorsa bu kez de en iyi yalıtkan (insulator) maddeyi oluştururlar. Bu maddelerde iletkenlik yoktur ya da yok denilecek kadar azdır (Neon, Argon, Radon ve diger inert gazlar).
Yarı İletkenlik
Silisyum (Si) ve Germanyum (Ger) da ise son yörüngelerinde 4 elektron bulundurarak yarı iletkenlik (semi-conductor) gösterirler. Silisyumun kullanımı son zamanlarda oldukça yaygınlaşmıştır. Diyotlar da yarı iletken madde ve yarı iletken olarak da silisyum kullanılmaktadır. Eger silisyum Arsenik (As) ile elektron alış-verişi yaparsa, silisyum 1 elektron alarak indirgenir ve negatif davranır( Si-5). Bu duruma N tipi (Negative) yarı iletkenlik denir. Elektron alış-verişini Bor(B) ile yaparsa 1 elektron vererek yükseltgenerek pozitif davranır (Si+3). Bu duruma da P tipi (Positive) yarı iletkenlik denir. Sonuçta N de fazladan elektron, P de boş orbital oluşur. P kutbu anot, N kutbu katot olur ve fazla elektronlar boş orbitallere dolarak anottan katoda hareket eder (P-N Junction). Böylelikle diyotun kullanımı ile akım anottan katoda doğru ilerlemiş olur.
Şekil 2: Diyot İçerisinde Akımın Anottan Katota Doğru Olan Hareketi
Diyotlar çok küçük değerde basit bir resistan gibi davranarak direnç gösterirler. Yani akımın geçebilmesi için voltajın belli bir eşik değere ulaşması gerekir. Diyotun bu voltaj değerini VD,on olarak gösteririz. Bazen bu eşik değerini sıfır da alırız. Her iki durumda da ideal diyota ulaşmış oluruz. Silisyum da voltaj değeri 0,6 ile 0,7 arasındadır. Aslında bu değer 0,7 den sonra oldukça az miktar da artar. Fakat biz bunu sabitmiş gibi kabul eder ve 0,7 diye alırız. Diyotlar negatif Vin(Vgiriş) değerinde çalışmazlar.
Şekil 3: Silisyum ve Germanyum Diyot Karakteristiklerinin Karşılaştırılması
Diyotlar yarım dalga ve tam dalga doğrultucular diye Vout(Vçıkış) değerlerine göre iki farklı grafik oluştururlar. Aşağıdaki şekilde inceleyebilirsiniz.
Şekil 4: Yarım ve Tam Dalga Doğrultucu Grafikleri
Gelecek yazımızda diyot çeşitleri üzerinde duracağız.
Kaynaklar:
►The Electronic Clubs
►Diodes
YORUMLAR
Aktif etkinlik bulunmamaktadır.
- Dünyanın En Görkemli 10 Güneş Tarlası
- Dünyanın En Büyük 10 Makinesi
- 2020’nin En İyi 10 Kişisel Robotu
- Programlamaya Erken Yaşta Başlayan 7 Ünlü Bilgisayar Programcısı
- Üretimin Geleceğinde Etkili Olacak 10 Beceri
- Olağan Üstü Tasarıma Sahip 5 Köprü
- Dünyanın En İyi Bilim ve Teknoloji Müzeleri
- En İyi 5 Tıbbi Robot
- Dünyanın En Zengin 10 Mühendisi
- Üretim için 6 Fabrikasyon İşlemi
- Enerji Yönetiminde Ölçümün Rolü: Verimliliğe Giden Yol
- HVAC Sistemlerinde Kullanılan EC Fan, Sürücü ve EC+ Fan Teknolojisi
- Su İşleme, Dağıtım ve Atık Su Yönetim Tesislerinde Sürücü Kullanımı
- Röle ve Trafo Merkezi Testlerinin Temelleri | Webinar
- Chint Elektrik Temel DIN Ray Ürünleri Tanıtımı
- Sigma Termik Manyetik Şalterler ile Elektrik Devrelerinde Koruma
- Elektrik Panoları ve Üretim Teknikleri
- Teknik Servis | Megger Türkiye
- Güneş Enerji Santrallerinde Yıldırımdan Korunma ve Topraklama
- Megger Türkiye Ofisi
ANKET