Elektriğin Birim Fiyatı Sıfır Lira Olur Mu?

Ülkemizde zaman zaman elektriğin birim fiyatı sıfır TL olabilmektedir. Kulağa oldukça hoş ve ilginç gelen bu durumun cevabı mühendislik yönetimin güzel bir cevabıyla kesişiyor.

A- A+

16.12.2012 tarihli yazı 8525 kez okunmuştur.

Nükleer, doğalgaz, kömür vb. gibi santrallerinin teknik özellikleri bakımından dur kalk yapmaları oldukça maliyetlidir ve tercih edilmez. Ya da bir santrallin ticari kontratı onu sürekli çalışmaya itebilir. Gece saatlerinde olduğu gibi enerji talebinin minimize hale geldiği durumlarda bu gibi santraller enerji borsasına 0 hatta eksi fiyat vererek üretim talimatı almayı beklerler. Benzer şekilde talebin çok yüksek olduğu durumlarda ise santraller yüksek fiyat vererek artan talebi karşılarlar. Nitekim 13 Şubat 2012'de artan taleb karşısında elektriğin MW/h 2000 TL'ye çıkmış ve rekor kırmıştır. Benzer şekilde 18 Haziran 2012 gecesi düşen talep sonucu elektriğin birim fiyatı 0 TL gerçekleşmiştir. Peki bu durum tam olarak nasıl gerçekleşti?

Bu durumu yol açan 3 temel nedenden söz edebiliriz.

1- Yap İşlet, Devret ve İşletme Hakkı Santralleri

Bu santraller ile devlet arasında al ya da öde sözleşmesi bulunur. Bu nedenle bu santraller tam yükle sürekli çalıştırılırlar.

2- EÜAŞ Termik Santralleri;

Termik santrallerin dur-kalk yapması ciddi kayba yol açar ve tercih edilmezler. Bu santrallerin kararlı bir üretim seviyeleri vardır.

3-Hes, Rüzgar ve Diğer Yenilenebilir Kaynaklar

Nehir tipi hesler ve rüzgar santralleri gün içinde enerji üretiminin kaydıralamadığı santrallerdir. Ayrıca bu santrallerin devlete ödenen vergiler düşüldüğünde marjinal üretim maliyeti sıfıra yakındır.

Sonuç olarak bu arz ve talepler öyle bir noktada kesişebilir ki enerjinin birim fiyatı sıfır hatta eksi lira bile olabilir. İşte 18 Haziran 2012'de gece saat 5.00 ve 6.00 elektriğin fiyatı 0 TL olmuştur.

Şekil1: Gece 5 ve 6'daki enerji santrallerinin payı

Gördüğünüz üzere yukarıdaki belirttiğimiz durumlar gerçekleşmiş düşen talep karşısında arz çok fazla artmıştır. Hemen belirtelimki o gün o saatlerde rüzgar santrallerimiz raslantı sonucı %90 kapasiteye ulaşması bu sonucu ulaşmayı kolaylaştırmıştır.

Doğru yerde doğru santrali yapmak ve zamanında devreye almak ne kadar önemli olduğunu gördük. Ülkemizin en az enerji santralleri kadar doğru bir planlama ve hedef politikasına da ihtiyacı vardır.

Kaynak: Turkey Power Information Services