Şalt Sahalarında Yapılan Ölümcül Hatalar

Bu yazımızda şalt sahalarında yapılan hataların çeşitlerini ve bu hataların hangi sebeplerden kaynaklandığını inceleyeceğiz.

A- A+

26.09.2021 tarihli yazı 3422 kez okunmuştur.

Şalt sahaları diğer adıyla trafo merkezleri elektriğin iletiminde kilit rol oynar. Trafolar sayesinde elektrik, iletilirken gerekli yerlerde yükseltilerek veya alçaltılarak daha az kayba uğrar. Şalt sahalarında genellikle trafo, kesici, ayırıcı, ölçü aletleri ve sigorta gibi yüksek gerilime karşı dayanıklı devre elemanları bulunur. Dolayısıyla bu alanda yapılan çalışmalar ve bakım görevlileri yüksek seviyede dikkat ve özen gerektirir.

Sahada yapılan hatalar genellikle tecrübe eksikliğinden ve dikkatsizlikten kaynaklanır. Çok tehlikeli çalışma sınıfına giren trafo merkezlerinde meydana gelen hataların yangın ve ölümle sonuçlanma ihtimali çok yüksektir. Ayrıca arızalı sistem yüzünden elektriksiz kalan bölgelerde mağduriyetler yaşanmaktadır. Şalt sahalarında meydana gelen hataların sebeplerini şu şekilde sıralayabiliriz:

1) Tek Hat Şemasının Yanlış Yorumlanması

Tek hat şemaları projeyi hazırlamayan kişiler için kılavuz niteliğindedir. Mühendisler ve teknisyenler bu şema sayesinde projeyi anlayabilirler. Çünkü sistemde bulunan herşey en ince ayrıntısına kadar doğru bir şekilde gösterilmiştir. Eğer şema yanlış yorumlanırsa veya şemada bir hata varsa saha çalışanlarının da hata yapma ihtimali artacaktır. Sahada yapılan bir değişiklik şemaya işlenmediği taktirde yine bazı olumsuzluklar yaşanabilir. Bu yüzden bağlantı şemalarını ve tek hat şemasını tam olarak anlamadan bakıma başlamak ciddi bir hataya dönüşebilir.

►İlginizi Çekebilir: Gaz İzoleli Şalt Sahaları (GIS)

2) Sistemin Çalışma Sırası ve Kilitlenmesi

Şemaların yanlış yorumlanması daha çok gözlemsel hata olsa da kesiciler ve diğer aletlerin çalışma sırasındaki karışıklıktan kaynaklanan hatalar deneyimsizlik ve ihmalin sonucudur. Cihazların özelliklerine ve çalışma prensiplerine hakim olmayan mühendisler açma-kapama sırasında kafa karışıklığı yaşayabilirler. Örneğin ayırıcıları yük altındayken açmaya çalışan bir teknisyen sistemi büyük bir sıkıntıya sokacaktır. Tecrübe kazanıldıkça bu problemler de aşılacaktır veya hiç yaşanmayacaktır.

3) Devre Enerjiliyken Çalışma Yapmak

Elektrik tesislerinde topraklamalar yönetmeliğine göre alternatif akımda 50 Volt üzeri ve doğru akımda 120 Volt üzeri tehlikeli sayılır. Şalt sahalarında kilovolt seviyelerinde voltajlarla çalışma yapıldığı için bu alanlarda bulunmak bile yeterince tehlikeliyken enerjiyi kesmeden çalışma yapmak ölüme davetiye çıkarır. Özellikle yüksek gerilimde iletkenlere yaklaşma mesafeleri belirlenmiştir.

►İlginizi Çekebilir: Baralar ve Bara Sistemleri | 1. Bölüm

4) Güvenlik Protokollerini Çiğnemek

Standartlara ve yönetmeliklere uyulduğu taktirde hata yapma olasılığı büyük oranda düşmektedir. Çünkü maddeler zamanla edinilen tecrübeler sonucunda güncellenmiştir. Elektrikle yapılan çalışmalarda yapılması gereken ilk şey enerjiyi kesmek, çalışma ortamını izole etmek ve topraklama bağlantısını kontrol etmektir. Tüm bunlara ek olarak izole kıyafet, ayakkabı ve eldiven giyilmeli, elektrik bareti ve izole halı kullanılmalıdır. Bu önlemlere uyulmadığı taktirde can güvenliği sağlanamaz.

5) Potansiyel Farkı Önemsememek

Bazen devre açıldığı halde kontaklarda biriken yük atlama yapabilir veya metal yüzeylerde yük birikimi potansiyel fark oluşturabilir. Dokunma anında kişinin üstünden yükün akmasıyla enerji boşalması yaşanabilir. Bunu engellemek için muhakkak topraklama yapılmalıdır. Böylelikle enerjisi kesilen devrede birikmiş yük toprağa akacaktır ve çalışanlar güvenle işlerini bitirebileceklerdir.

6) Kalibrasyonsuz Cihaz Kullanımı

Hata kabul etmeyen şalt sahalarında kalibre edilmiş cihaz kullanımı önemlidir. Hesaplamaların tutarlı olması ve sonuçların doğru çıkması için kalibre edilmiş cihazlar kullanılmalıdır. Aksi taktirde yanlış kararlar verilerek yanlış manevralar yapılabilir. Dolayısıyla ölçüm cihazlarının akredite kuruluşlar tarafından kalibrasyonları düzenli periyotlarla yaptırılmalıdır.

Şalt sahalarında yapılan insan kaynaklı hataları inceledik. Bilgi eksikliği ve tecrübesizliğin yanı sıra ihmalkarlığın da büyük bir hata sebebi olduğunu gördük. Kalibrasyonu yapılmış cihaz kullanmak ve iş güvenliği kanunlarına uymak önemli ölçüde güvenliği sağlayacaktır ve sistemde arızaların meydana gelmesini önleyecektir.