İşletim Sistemim Nerede? |
MBR ve GPT

Bilgisayarımız işletim sistemimizi bulmak için bütün diskimizi tarasaydı, herhalde bilgisayarımızın açma tuşuna bastıktan sonra siyah ekran manzarası önünde uzunca bir çay keyfinin tadını çıkartırdık. İşletim sisteminiz nasıl bulunup nasıl işleme alındığını hiç düşündünüz mü?

A- A+

02.12.2015 tarihli yazı 8898 kez okunmuştur.

MBR Nedir?

MBR (Master BootRecord) 1983 yılında IBM PC DOS 2.0 ile birlikte piyasaya sürüldü. MBR hard diskinizde ilk bölümü oluşturduğunuz an oluşturuluyor. Belki de diskin üzerindeki en önemli bölüm diyebiliriz. Her diskin en başında bulunur. MBR’ın içinde küçük bir çalıştırılabilir assembly kodu (masterbootcode), disk imzası ve disk bölümleme tablosu vardır.

Ön Tanımlı Depolama Üzerinden Sistemin Çalıştırılması

Birçok bilgisayar günümüzde sistem araçlarını gömülü bir arayüz olan BIOS yardımıyla ayarlıyor. Sistem araçları optimize edildikten sonra BIOS, ön tanımlı depolama aracındaki MBR üzerindekikodu bulur ve programı çalıştırır. Kod bölümleme tablosunu okur ve işletim sistemini yükler. Genellikle boot kodu, işletim sistemleri arasında geçiş yapmanızı sağlayan GRUB’ı da barındırır. Eğer bilgisayarınızda Windows yüklüyse MBR’ınız Windows’u çalıştırmak için gerekli kodlara sahip demektir. Bu kod ancak bu işletim sisteminin olduğu bölümü bulabilir. Bu yüzden, Window’sunuzun yanına başka bir işletim sistemi kurduğunuzda, GRUB kullanmak zorunda kalırsınız. GRUB sayesinde hangi işletim sisteminin bulunmasını istediğinizi seçmiş olursunuz.

►İlginizi Çekebilir: LINUX ve GNU İşletim Sistemi | Sistem ve Ağ yönetimi

MBR’ın Dezavantajları

MBR ancak boyutu 2TB’ta kadar olan disklerde çalışır. 2 TB’tan daha büyük alanı kullanmaz. Sadece dört tane birincil bölüm oluşturmanıza izin verir. Eğer daha fazlasını istiyorsanız, birincil bölümlerinizden birini uzatılmış bölüm (extended) haline getirmelisiniz. Böylelikle uzatılmış bölümünüzün içine yeni bir mantıksal bölüm ekleyebilirsiniz. Fakat bilmelisiniz ki; uzatılmış bölümlerin içindeki mantıksal bölümler birbirine linkedlist denilen bir yapıyla bağlanır ve aradaki linklerden birinin kaybolması, ona bağlı diğer tüm mantıksal sürücülere olan bağlantınızın kopması anlamına gelir. Son olarak; MBR bölümleme tipi için sadece bir bytelıkalanı destekler.

Yeni Standart: GPT

GPT (GUID PartitionTable) git gide MBR’ın yerine geçme eğiliminde yeni bir standart. UEFI ile birleşik olarak gelen bu yeni standartla karşılaşan çoktur. GPT disklerde, her bölümün kendine özgü global bir kimlik belirleyicisi, bir işareti vardır. Bu sistemde MBR’ın limitleri ile karşılaşmazsınız. Sürücüler işletim sistemine ve dosya sistemine bağlı olarak daha büyük olabilir. 2 TB sınırı yok. GPT, diskinizde neredeyse sınırsız bölümleme özgürlüğü verir. Bu noktada limiti işletim sisteminiz koyar ve mesela Windows 128 bölüme kadar izin verir. Sonuç olarak; uzatılmış bir bölüm yapmak zorunda değilsiniz.

►İlginizi Çekebilir: Gömülü Sistem Nedir?

Bir MBR disk tüm bölümleme bilgisini ve boot kodunu bir bölümde tutarken, GPT bu bilgilerin kopyalarını disk boyunca saklar. Böylelikle bilginin korunmasını sağlamış olur. MBR kullanırken ilk bölümünüzün sağlıklı kalması sizin için hayati önem taşırken, GPT olası kazaların önüne geçer ve bu bilgilerin herhangi birine zarar gelmesi durumunda kopyalarını da elinde tutar. Ayrıca GPT elindeki bilgilerin sağlamlığını kontrol eden bir sistem geliştirmiştir. Eğer problem varsa disk üzerindeki başka bir bootdatasına gider.

Buraya kadar her şey çok güzel,hep beraberGPT’ye geçelim diye düşünebilirsiniz. Fakat, sistemi boot etmek istediğinizde aslında herşeyin göründüğü kadar da iyi olmadığını anlayacaksınız. GPT’yi okumak, MBR okuyabilen klasik bir BIOS’in harcı değildir. Bu yüzden çok daha akıllı bir bootloader’a ihtiyacımız var. Bunun için de çözümler üretilmiştir. Fakat GPT diskinizi MBR’a çevirmeyi tercih edebileceğiniz problemlerle de sık sık karşılaşabilirsiniz.

İşletim sistemlerini çalıştırmak üzere öncelikle gerekli bilgileri MBR denilen bir bölgede tutmak tercih edilirken, şimdilerde formatçıların başına bela olsa da, UEFI tabanlı BIOS’lerle birlikte gelen GPT yeni standart olmaya başladı. Teknoloji severlerMBR’ın yanı sıra birçok alternatifi olan GPT’ye alışmışlardır bile. Belli mi olur, belki de GPT yakında çok daha iyi boot çözümleriyle karşımıza çıkıverir.

Kaynak:

►Wiki
►HowToGeek
►Technet

Yazar: Şeymanur Özalış