Endüktif Yük Sürücüsü ve SVC Nedir? |
Chint

Endüktif yük sürücü cihazları sistemde oluşan kapasitif gücü dengelemek için kullanılır. Anlık değişimler, faz dengesizlikleri, mevcut ünitelerin yetmediği değerler gibi durumlara çözüm sağlar. Chint, geniş ürün bandında SVC özellikli endüktif yük sürücüleri bulunduruyor. Detaylar yazımızın devamında.

A- A+

08.11.2022 tarihli yazı 8486 kez okunmuştur.

Chint Endüktif Yük Reaktif Güç Sürücü Statik VAr Kompansatörü

Endüktif Nedir?

İndüktörün, yani bobinin, çalışırken oluşturduğu manyetik alanda depolayabildiği enerji kapasitesidir. Endüktif yük, manyetik enerji kullanarak iş üreten bir elektrik devresinin parçasıdır. Diğer bir anlatımla; içinde bobin olan devrelere endüktif devreler denir ve bu devreler çalıştığında oluşan elektrik yüküne ise endüktif yük denir. Devreye alternatif akım verildiğinde, gerilim akımdan öndeyse endüktif davranışın varlığından bahsedebiliriz.

Endüktif Yük nedir?

Endüktif karaktere sahip devrelerin çalışması sırasında, bu karaktere bağlı olarak oluşan elektriksel yüke verilen isimdir. Endüktif yükteki artış faz kaymasına neden olup şebekeden yüksek seviyede endüktif güç çekilmesine yol açabilir. Bu durum da sizi endüktif ceza ile karşı karşıya bırakabilir.

Endüktif Yük Sürücü

Endüktif devreler çoğu endüstriyel ve ağır hizmet ekipmanlarında bulunur. Bu devreler genellikle büyük ölçekte olur. Enerjiyi depolamak ve kanalize etmek için bir bobine veya başka bir yönlendirme sistemine bağlanırlar. Yaygın örneklerinden bahsedecek olursak; transformatörler, elektrik motorları ve elektromekanik röleler gibi aslında çok aşina olduğumuz ekipmanlar karşımıza çıkıyor. Bu ekipmanlar ihtiyaç duyulana kadar enerji depolar ve ihtiyaç duyulduğunda depolanan enerjiyi manyetik alanla güce dönüştürürler. Bu süreç “indüklenme” olarak bilinir. Gücün kuvveti devreye veya bağlı kesicilere zarar verebileceğinden, enerjinin yalnızca bir yönde akmasını sağlamak için endüktif yüklerin genellikle kullanılması ve korunması gerekir.

► İlginizi Çekebilir: Harmonik Filtre Reaktörleri Nedir? Nasıl Seçilir? Avantajları Nelerdir?

Endüktif yük sürücüsü ise sistemdeki kapasitif gücü dengelemek için kullanılır. Bu cihazlar sistemdeki gücü analiz ederek kapasitif yük miktarını izler ve bu verilere dayanarak yükleri dengeler.

Statik VAr Kompansatörü (SVC)

SVC, temelde şönt bağlantılı bir statik VAr jeneratörü olarak tanımlanabilir. Bu jeneratörden alınan çıkış, kapasitif veya endüktif akımı değiştirerek elektrik güç sistemindeki belirli parametreleri koruma ve kontrol etme imkanı sağlar. SVC tasarımı temelde GTO’lara (Kapıdan Kesmeli Tristör) dayanır. Tristörlerin çalışma prensibi ve özellikleri, SVC’nin değişken reaktif empedansını gerçekleştirmesine olanak tanır. SVC’ler 2 ana bileşenden oluşur ve bunların kombinasyonuna göre çeşitleri bulunur.

►Tristör Kontrollü Reaktör (TCR)
►Tristör Anahtarlamalı Reaktör (TSR)
►Tristör Anahtarlamalı Kapasitör (TSC)

TCR ve TSR, iki paralel, ters bağlantılı tristör tarafından kontrol edilen şönt bağlantılı bir reaktörden oluşur. TCR, kesintisiz bir çalışma gerçekleştirebilmek için uygun ateşleme açısı girişi ile kontrol edilir. TSR ise ateşleme açısı kontrolü olmadan kontrol edilir. Bu durum reaktansta bir kademe atlama yaratır.

► İlginizi Çekebilir: Kontaktör Nedir? Ne İşe Yarar? Nerelerde Kullanılır?

TSC, TSR ile benzer bileşimi ve aynı çalışma modunu paylaşır. Buradaki en büyük ve tek fark TCR’da bulunan reaktör yerine TSC’de kapasitörün bulunmasıdır. TSC’de kapasitör bulunması reaktansın tamamen bağlı veya tamamen bağlantısız olmasıyla sonuçlanır. Bu durum kapasitörün karakteristik özelliğinden kaynaklanır.

TCR/TSR, TSC ve sabit kapasitörlerin farklı kombinasyonları ile bir SVC, iletim hattından/hattına reaktif güç emmek/beslemek için çeşitli gereksinimleri karşılayabilir. Bu durumu aşağıdaki devreyi inceleyerek görebilirsiniz.

İletim Hattından / Hattına Reaktif Güç Emmek / Beslemek için Tasarlanmış SVC Şeması

Özetle SVC’ler herhangi bir zaman gecikmesi olmaksızın sınırsız bir aralıkta reaktif gücün kademesiz olarak ayarlanmasını sağlar. Bunun yanında sistem kararlılığını ve sistem güç faktörünü iyileştirerek daha stabil ve daha kontrol edilebilir bir sistem elde etmemizi sağlar. Ayrıca sistem güç faktörünün iyileştirilmesi hat kayıplarının azalmasına ve sistem kapasitesinin gelişmesine de olanak tanır. En yaygın olarak kullanılan SVC şemasını aşağıdaki görselde inceleyebilirsiniz.

En Çok Kullanılan SVC Şeması

Günümüzde SVC özelliğine sahip endüktif yük sürücüler bulunuyor. Endüktif yük sürücü ve SVC birleştiğinde daha stabil ve daha kontrol edilebilir bir sistem elde ediliyor. Güç aktarımı ve dağıtımı, otomasyon, tesisat ürünleri, orta ve yüksek gerilim ürün ve sistem çözümleri ile geniş ürün yelpazesi sunan Chint, bahsettiğimiz SVC özelliğine sahip endüktif yük sürücülerini de kullanıcılarına sunuyor. Aşağıdaki tablodan bu sürücülerin özelliklerini inceleyebilirsiniz.