Alan Turing Kimdir?

Kısa hayatına birçok başarı sığdıran, matematik ve kriptoloji alanına büyük katkısı olan ve bilgisayar biliminin temelini atan ünlü bilim adamı Alan Turing’in hayatını, çalışmalarını, bilim dünyasına kattıklarını ve ilginç özelliklerini yazımızda bulabilirsiniz.

A- A+

18.08.2014 tarihli yazı 73435 kez okunmuştur.

Alan Turing Kimdir?

Alan Mathison Turing, 23 Haziran 1912’de Londra’da dünyaya gelmiştir. Britanya Hindistan koloni idaresinde Hindistan devlet memuru olarak çalışan bir babanın ikinci oğludur. 6 yaşındayken okula gitmeye başlayan Turing, kısa sürede okulun başöğretmeni tarafından üstün zekâsıyla keşfedilir. 14 yaşındayken ünlü ve çok pahalı olan bir özel okula kayıt olur. Okulun ilk günü ülkede genel grevin başlaması sebebiyle trenlerin işlemediği bölgeye 60 milden fazla süren yolu bisikletle gider ve okulunda derslere girmeye başlar.

Alan Turing henüz çok genç olmasına rağmen, hatta derslerinde henüz öğrenmemesine rağmen, matematiksel problemlerle ilgilenmiş, özellikle türev ve integral üzerine problemlere yönelmiştir. Hatta 16 yaşındayken karşılaştığı Albert Einstein’ın çalışmalarını üzerine yoğunlaşmış ve Einstein’ın Newton hareket teorilerini ve kanunlarını eleştirmelerini kendi çalışmalarıyla yeniden çıkarmıştır.

Turing’in matematik alanına daha çok ilgi duyması üniversitede Cambridge Kings Kolej’e gitmesine sebep oldu. Üstün bir dereceyle diploma alan Turing, merkezi limit teoremi tezi ile kolejde akademik üye seçilmiştir. İleriki yıllarda Princeton Üniversitesi’nde de çalışan ve buradan "Felsefe Doktoru" unvanını alan Turing, daha sonra Cambridge’ye dönerek matematik ve kriptoloji alanında çalışmalarına devam eder.

►İlginizi Çekebilir: Dennis Ritchie |C dili Yaratıcısı

Kriptoloji alanında devletin çok gizli birimlerinde ve görevlerinde çalışan Alan Turing, 7 Haziran 1954’te temizlikçisi tarafından evinde ölü bulunmuştur. Ölüm sebebinin yatağının kenarında bulunan siyanürlü elma sebebiyle zehirlenme olduğu açıklansa da devletin gizli birimlerinde çalıştığı için İngiliz istihbarat servisi tarafından öldürülüp intihar süsü verilmiş olabileceği iddialar arasındadır.

Matematik Alanında Çalışmaları

Alan Turing, 1931’de öğrenci olarak girdiği Cambridge Kings Koleji’nde merkezi limit teoremi üzerine bir tez hazırlamıştır. Bu teoreme göre büyük bir sayıda olan bağımsız ve aynı dağılım gösteren rassal değişkenlerin aritmetik ortalamasının, yaklaşık olarak normal dağılım gösterdiğini ifade eden bir teoremdir.

►İlginizi Çekebilir: Matematiksel İmkansızlıklar

Turing’in 1936’da yayımladığı Hesaplanabilir Sayılar: Karar Verme Probleminin bir Uygulaması adlı makalesinde, Turing makineleri olarak adlandırılan ispat ortaya atmıştır. Turing makineleri, karmaşık matematiksel hesapların belli bir düzenek tarafından çözülmesini sağlayan hesap makinesidir. Ayrıca 1938’de Princeton Üniversitesi İleri Etütler Enstitüsü'nde Alonzo Church ile beraber çalışan Turing soyut matematik çalışmalarını ve kriptoloji çalışmalarını devam ettirdi. Dört aşamalı elektro-mekanik ikili çarpma makinasının üç aşamasını da tamamlayıp bitirdi.

Kriptanaliz

İkinci Dünya Savaşı’na da etkisi ve katkısı olan Alan Turing, Alman şifrelerini kırmak için çalışmış, Polonya Şifre Bürosu ve İngiliz Hükümet Kod ve Şifre Okulu’nda görev almıştır. Almanlar tarafından gizli mesajların şifrelenmesi ve tekrar çözülmesi amacı ile kullanılan bir şifre makinesi olan Enigma makinesinin çözümünde çalışan Alan Turing, İkinci Dünya Savaşı’nda Almanya’nın çözülmesinde büyük etkisi vardır. Matematikçi Gordon Welchman’ın önerilerini de dikkate alan Turing, Enigma’yı hızlı kırmaya yardımcı olacak korumalı mesaj trafiğine saldırmada en önemli ve tek tam otomatikleştirilmiş kod kırma makinası olan Bombe Enigma’yı geliştirdi.

Bilgisayar Biliminin Temelleri ve Turing Testi

1946’da ilk program hafızalı bilgisayarın detaylı tasarımının makalesini hazırlayan Turing, ACE yani Otomatik Bilgisayar Motoru tasarımı için Ulusal Fizik Laboratuvarı’nda çalıştı ve 1950’de de ilk programını gerçekleştirdi. Manchester Üniversitesi’nde bilgisayar laboratuvarında çalışan ve ilk gerçek bilgisayarlardan olan Manchester Mark 1 yazılımın hazırlayan Turing, bir yandan da yapay zeka ve makine zekası üzerine çalışmalara başladı. Çalışmalarının sonucunda bugün Turing Testi olarak da adlandırılan, bir makinanın insan seviyesinde ve zeki olduğunu gösteren test ortaya çıktı.

►İlginizi Çekebilir: Yapay Zeka ve Çin Odası Deneyi

Bilgisayar için satranç programı da tasarlayan Alan Turing, bilgisayarı gerçek insanlarla test etmiş ve başarılı olmuştur. Matematiksel biyoloji alanında da ölümüne kadar özellikle morfogenez üzerine çalışmalar yapmış ve Morfogenezin Kimyasal Temeli adlı makale yayımlamıştır.

İlginç Bilgiler

►Apple’ın logosu olan ısırılmış elmanın, Alan Turing’in ölmeden önce yediği siyanürlü elmayı temsil ettiği iddia edilmektedir.

► Alan Turing, sinemada tanıştığı ve birkaç hafta sonra evini soymaya gelen Alan Murray’i şikayetinde, Murray ile eşcinsel ilişkisi olduğunu itiraf etmiştir. Ayrıca üstteki Apple logosunun gökkuşağı renginde olmasının sebebi de eşcinsellikten kaynaklandığı itiraf ediliyor.
► Alan Turing’in intihar ettiğini düşünen bazı insanlar, Pamuk Prenses masalı rolündeki gibi intihar ettiğini iddia etmektedir.

Alan Turing’in doğumunun 100. Yılı olan 2012 yılı Alan Turing yılı olarak ilan edilmiştir. Matematik, kriptoloji ve bilgisayar bilimlerine büyük katkısı olan Alan Turing, bu kadar çok başarıyı ve çalışmayı 42 yıllık hayata sığdırabilmiştir.

Kaynak:
►BBC
►Turing.org.uk