Spark Gap Teknolojisi, Önemi ve Uygulama Alanları
200 kA’lik yıldırım darbesi bilinen en büyük darbedir ancak zaman zaman yıldırım deşarjı daha büyük boyutlara ulaşabilmektedir. Her türlü darbe türü ve çeşidi düşünülerek ömürsüz olarak kabul edilen (yanabilecek komponent içermediği için devre dışı kalmayan) spark gap teknolojili ürünlerin kullanılması her zaman için daha avantajlıdır. Ayrıca devre dışı kalan bir parafudru uzman bir mühendis olmadığı sürece anlamak oldukça zordur. Tüm bu riskleri yok etmek için yıldırım koruma ürünlerinde özellikle ana pano korumalarında kimyasal odaklı karbon halkacıkları ile üstün koruma yapan spark gap teknolojili koruma ünitelerini kullanımı önerilmektedir. Detaylar yazının devamında
30.04.2023 tarihli yazı 3181 kez okunmuştur.
Yüksek Gerilim ve Koruma Önemi
Elektrik enerjisi sistemlerinde sıklıkla karşılaşılan yüksek gerilim terimi, enerji hatları ve transformatörlerden, endüstriyel uygulamalar ve laboratuvar testlerine kadar geniş bir alanda etkinliğini sürdürürken aynı zamanda kısa devre oluşturma ihtimali ile de ciddi bir güvenlik riski taşımaktadır. Bu nedenle, yüksek gerilimle çalışan cihazların tasarımı, işletimi ve özellikle de koruma sistemi özel bir dikkat gerektirmektedir.
Spark Gap (Kıvılcım Boşluğu) Teknolojisi Nedir?
Spark gap teknolojisi, yüksek gerilimli elektrik devrelerinde kullanılan bir teknolojidir ve birçok uygulamada kullanılması gereklilik haline gelmiştir. Yüksek gerilimli devrelerde, biriken enerjinin aniden boşalması, genellikle bir patlama veya kıvılcım üretmekte, bu da ciddi yaralanmalara, yangınlara ve patlamalara yol açabilmektedir. Bu noktada ise spark gap teknolojisi, yüksek gerilimi daha kontrol edilebilir bir şekilde yönetmekte ve bu sayede güvenli bir işletme sağlamaktadır. Spark gap teknolojisi, genellikle gaz dolu bir boşluk içerisinde yer alan iki elektrot arasındaki mesafenin ayarlanmasıyla çalışır. Elektrotlar arasındaki mesafe, çalışılan sistemin nominal gerilimine göre belirlenmekte ve maruz kalınan yüksek gerilim bu nominal değeri aştığında gaz dolu boşluğun içindeki gaz molekülleri elektrik alanı etkisiyle iyonize olmaktadır. Bunun neticesinde yüksek gerilim altında akan elektrik akımı, oluşan kıvılcım vasıtasıyla boşaltılarak sistemin güvenliği kontrollü bir şekilde sağlanmaktadır.
Spark Gap Teknolojisi ile Koruma Sistemi
Spark gap teknolojisinin elektrik sistemlerinde yaygın olarak kullanıldığı ekipmanlardan birisi de parafudrlardır. Yıldırım çarpması, anahtarlama işlemleri veya diğer nedenlerden kaynaklanan ani gerilim yükselmeleri bu teknoloji ile sönümlenerek olumsuz etkiler giderilmektedir. Bu sayede özellikle de üretim sürekliliğinin bulunduğu tesislerde yüksek maddi kayıpların oluşma ihtimali, düşük maliyetli bir yatırım ile kolaylıkla önlenmektedir. Diyot, varistör ve spark gap yapılarının kullanıldığı parafudrlar kendi içlerinde avantaj ve dezavantajlara sahiptir. Diyot ve varistör tip parafudrlar hızlı fakat düşük deşarj kapasitesine sahipken spark gap tip parafudrlarda tepki süresi biraz daha azalmasına rağmen deşarj kapasiteleri oldukça yüksek mertebelere erişmektedir. Ayrıca, spark gap teknolojisinin karbon halkacıkları ile yaptığı kimyasal sönümleme sayesinde yanma riski bulunmamakta ve sonsuz ömürlü bir koruma imkanı sunmaktadır. 200 kA değerinde bir yıldırım darbesi oluşabileceği ve 2 km çapında bir alana etki edeceği dikkate alındığında B sınıfı koruma için spark gap teknolojisinin parafudrlarda kullanımı kaçınılmaz bir hal almaktadır.
Spark Gap Teknolojisi Uygulama Alanları
Spark gap teknolojisi, yukarıda da belirtildiği üzere ani gerilim yükselmeleri ve yıldırımlara karşı sistemin korunmasında yaygın bir kullanıma sahiptir. Bunun yanısıra, transformatör ve kapasitör bankları gibi yüksek gerilim ekipmanlarının test edilmesinde, osilatörler ile yüksek frekanslı sinyallerin üretilerek telsiz iletişimin sağlanmasında, gaz deşarj lambalarının iyonize edilerek ışık kaynağı olarak kullanılmasında ve elektrotlar arasındaki atlamadan yararlanılarak plazma yapısının davranışının incelenmesinde de kullanılmaktadır. Ancak yine de yüksek gerilim altında çalışılan bir teknoloji içerdiğinden can güvenliği riskine karşın doğru bir şekilde tasarlanması ve kullanılması oldukça önemlidir.
►İlginizi Çekebilir: Bakır Kaplı Çelik Topraklama Çubuğu
Kaynak:
YORUMLAR
Aktif etkinlik bulunmamaktadır.
- Dünyanın En Görkemli 10 Güneş Tarlası
- Dünyanın En Büyük 10 Makinesi
- 2020’nin En İyi 10 Kişisel Robotu
- Programlamaya Erken Yaşta Başlayan 7 Ünlü Bilgisayar Programcısı
- Üretimin Geleceğinde Etkili Olacak 10 Beceri
- Olağan Üstü Tasarıma Sahip 5 Köprü
- Dünyanın En İyi Bilim ve Teknoloji Müzeleri
- En İyi 5 Tıbbi Robot
- Dünyanın En Zengin 10 Mühendisi
- Üretim için 6 Fabrikasyon İşlemi
- Enerji Yönetiminde Ölçümün Rolü: Verimliliğe Giden Yol
- HVAC Sistemlerinde Kullanılan EC Fan, Sürücü ve EC+ Fan Teknolojisi
- Su İşleme, Dağıtım ve Atık Su Yönetim Tesislerinde Sürücü Kullanımı
- Röle ve Trafo Merkezi Testlerinin Temelleri | Webinar
- Chint Elektrik Temel DIN Ray Ürünleri Tanıtımı
- Sigma Termik Manyetik Şalterler ile Elektrik Devrelerinde Koruma
- Elektrik Panoları ve Üretim Teknikleri
- Teknik Servis | Megger Türkiye
- Güneş Enerji Santrallerinde Yıldırımdan Korunma ve Topraklama
- Megger Türkiye Ofisi
ANKET