Japon takımadaları, dört tektonik levhanın (Avrasya, Pasifik, Filipinler ve Kuzey Amerika) dalma bölgesinde yer alır ve gezegenimizin diğer tüm yerlerinden daha fazla depreme maruz kalır. Avrasya ve Kuzey Amerika levhaları nispeten sakinken, Pasifik levhası yılda 9 cm hızla Filipin levhasının altına kayarak aktif bir dalma bölgesi oluşturur. Levha hareketinin bu süreci çok düzgün değildir. Alttaki ve daha ağır levha, üstteki levhayı sürekli olarak çeker ve bu da periyodik olarak sıçrayarak güçlü depremlere neden olur. Hareket eden levhaların üzerindeki su güçlü bir itme kuvveti alarak tsunami dalgaları oluşturur.

Volkanik süreçler, Japonya'daki sismik aktivitenin bir diğer nedenidir. Gezegenimizdeki tüm volkanların %10'u takımada topraklarında bulunmaktadır. Bunların 40'tan fazlası aktif, yaklaşık 160'ı ise uykudadır.

Aktif volkanların çoğu büyük Japon şehirlerinin yakınında bulunmaktadır. Japonya, diğer bölgelerin aksine, çok sayıda sismik alana sahip olması nedeniyle, önemli hasara yol açabilecek depremlere eğilimlidir.


 

Japonya Deprem Şiddetinin Haritası

 

Japonya'nın yıkıcı depremlere uyum sağlama yollarından birisi sismik inşaat teknolojilerinin uygulanmasıdır. Japonya'nın yapı standartları dünyanın en katı standartları olarak kabul edilir, sık sık yenilenir ve binalar mevcut sismik riskler göz önünde bulundurularak sürekli olarak onarılır.

Japonya'da depreme dayanıklı yapılaşma fikri uzun zamandır mevcut olsa da bu alandaki aktif araştırmalar 1923 Tokyo depreminden sonra başladı. Bu doğal afet 100.000'den fazla insanın hayatına mal oldu ve Tokyo ile Yokohama şehirlerini tamamen yerle bir etti.

Tokyo-Yokohama Depremi (1923)

Yıkılan binaların çoğu Batı standartlarına göre tuğladan inşa edilmişti. Sonuç olarak, bir yıl sonra Japonya mevzuatına deprem yönetmelikleri eklendi ve yeni binaların inşası sırasında bu yönetmeliklere uyulması zorunlu hale getirildi. Japonya, 1950'den beri bölgeyi her an vurabilecek güçlü sarsıntılara dayanacak şekilde yüksek binalar için deprem güvenliği standartları oluşturmuştur.




 

Japonya, yalnızca yenilikçi inşaata değil, aynı zamanda deprem hasarını en aza indirmek için eski binaların yeniden inşasına da milyarlarca dolar yatırım yapıyor. Sonuç olarak, Japonya'daki tüm tesisler ve konut binaları üç temel sismik koruma teknolojisi kullanılarak inşa ediliyor:

► Taishin - Bu yöntemin amacı, binaların deprem sırasında sallanma ve sarsılmaya karşı direncini artırmaktır. Bu tür binaların duvarları, kolonları veya kirişleri, çökmeyi önlemek için minimum kalınlığa sahip olmalıdır. Bu yöntem Japonya'da oldukça yaygındır ve özellikle alçak yapılarda etkilidir;

► Seishin – Yüksek katlı binaların inşası için önerilen teknik, zemin ile bina temeli arasında sönümleyicilerin kullanılmasına dayanır. Kauçuk levhalar deprem enerjisini emer ve bina yapılarının yıkıcı titreşimlerinin yoğunluğunu etkili bir şekilde azaltır;

► Menshin, gökdelenlerin depreme dayanıklı inşasında kullanılan en pahalı ve teknolojik olarak en gelişmiş yöntemdir. Binanın temelini zeminden ayıran, kurşun, kauçuk ve çelik kullanılarak çoklu yalıtım katmanlarının oluşturulmasına dayanır. Bu inşaat yöntemi, depremlerin binanın üst katlarındaki etkilerini önemli ölçüde azaltır.
 

Japonlar, yenilikçiliğin yanı sıra, atalarının yüzyıllardır kullandığı geleneksel koruma yöntemlerini de uyguluyor. Nitekim , antik başkent Nara'daki 7. yüzyıldan kalma Horyuji Budist tapınağının inşasında uygulanan yönteme göre inşa edilmiştir. Dünyanın en eski ahşap yapılarından biri olarak kabul edilen bu beş katlı pagoda, merkezi sütunun orijinal bağlantısı sayesinde sayısız yıkıcı depremden sonra sağlamlığını korumuştur.



 

Tokyo Skytree

Japonya'nın sıkı sismik standartları, büyük depremler sırasında hasar ve can kayıplarını sınırlamada etkili olduğunu kanıtlamıştır. Nitekim, 2004 yılında Chuetsu'da meydana gelen 6,8 büyüklüğündeki sismik sarsıntılar 68 kişinin ölümüne yol açmıştır. 2018 yılında Osaka'da meydana gelen 6,1 büyüklüğündeki deprem ise 43 kişinin ölümüne ve minimum hasara neden olmuştur. 2011 yılında Honshu'nun doğu kıyısı açıklarında 9,1'e varan şiddetteki depremde çok sayıda can kaybı yaşanmış, bu da 10 metre yüksekliğindeki bir tsunami dalgasının çok sayıda can kaybına ve Fukuşima nükleer santralindeki kazaya neden olmuştur.


Kaynakça

► https://geoquake.org/