İlginç Bir Ön Araştırma

Malum, enerji sektörü pek bir gözde bu aralar; lisanssız elektrik üretimi, yenilenebilir enerji kanununda değişiklik, güneş enerjisi üretimine ilişkin düzenlemeler, nükleer enerji, elektrik borsası, doğal gaz boru hatları… Rekabet Kurulu kararlarına baktığımızda ise akaryakıttaki intifa haklarına ilişkin muafiyet kararları dışında enerji sektörüne ilişkin (elektrik, doğal gaz, petrol, LPG) çok fazla rekabet incelemesi olmadığını biliyoruz. Dolayısıyla, ön araştırma kararı elektrik piyasasında gündeme gelebilecek ihlaller bakımından Kurum’un farkındalığının arttığını gösteriyor.

Karar’ın içeriğine gelince, Kurum’a yapılan şikâyet elektrik üretim faaliyeti gerçekleştirmek amacıyla RES kurmak üzere lisans başvurusunda bulunan teşebbüslerden hangilerine kapasite tahsis edileceğinin belirlenmesi için yapılan bağlantı noktası yarışmalarına ilişkin. RES bağlantı noktası yarışmaları, Yarışma Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde yapılıyor. RES katkı payı ise Yönetmelik’teki haliyle “yirmi yıllık süre boyunca RES’te üretilen net elektrik enerjisi için TEİAŞ’a Kwh (kilovat saat) başına ödenecek bedel” olarak tanımlanıyor.

Kurul, şikâyet edilen RES bağlantı noktası yarışmalarını incelemiş ve yarışmacı teşebbüslerin teklif ettikleri katkı payı miktarını belirlerken göz önüne aldıkları unsurlardan en önemlisinin bölgenin coğrafi ve fiziksel özelliklerine bağlı olarak ortaya çıkan rüzgâr verimliliği olduğunu ifade etmiş. Bunun yanında teklif sahibi teşebbüslerin, verecekleri katkı payı teklifi tutarını rüzgarın hızı, trafo gücü, iletim hatlarının ve projenin kapasite büyüklüğü gibi unsurlara dayanarak tayin ettiği belirtilmiş.

Ayrıca rüzgar verimliliği ve iletim kapasitesi yüksek olan bölgelerde yarışmaların çok sayıda teklif sahibinin katılımıyla gerçekleşmesi ve yüksek katkı payı tutarları ile sonuçlanması durumunun, yarışmalarda verilen tekliflerin asıl belirleyicisinin verimlilik ve kapasite olduğuna işaret ettiği söyleniyor. Bu nedenle az sayıda teklif sahibinin ve diğer bölgelere kıyasla görece düşük tekliflerin olduğu yarışmalardaki rasyonalitenin, ilgili bölgelerin rüzgar verimliliği özellikleri, iletim ve trafo kapasiteleri, projeye tahsis edilmek istenen kapasite miktarı, projenin karlılığına ilişkin olarak saha çalışmaları sonucunda şekillenen öngörüler ve iletim hatlarının gerilim özellikleri gibi unsurlardan kaynaklandığı kanaatine varılmış. Dolayısıyla, yalnızca farklı bölgeler için verilen katkı paylarının büyüklüğü arasındaki farklılıktan yola çıkılarak, yarışmalarda işbirliğine gidilmek suretiyle iletim kapasitesinin bölüşüldüğünün ve katkı payı tekliflerinin düşük tutulduğunun ileri sürülmesinin herhangi bir dayanağının bulunmadığı sonucuna ulaşılmış.

Ayrıca inceleme kapsamındaki RES bağlantı noktası yarışmaları (İzmir-Havza, İzmir-Urla, Antakya 2-İskenderun 2 ve Osmaniye bölgeleri için yapılan yarışmalar) katılanlar, kazananlar ve teklif miktarları gibi çeşitli açılardan incelenmiş. Ancak söz konusu yarışmalardaki katkı payı tekliflerinin sayı ve büyüklük bakımından, teknik ve objektif kriterlerle açıklanabilir olduğu, rüzgar verimliliği ve iletim kapasitesi yüksek olan yerlerde lisans başvurusu sahibi teşebbüslerin sayısının fazla olduğu ve bu bölgelere yönelik yarışmalarda yoğun rekabetin yaşandığı sonucuna ulaşılmış.

Karar, hâlihazırda yapılan RES bağlantı noktası ihalelerini temize çıkarıyor ama görüleceği üzere rüzgarın verimliği bu değerlendirmede kilit öneme sahip. Bakalım bundan sonraki ihaleler bakımından rüzgar hangi yönden esecek?

Kaynak: pazarlardanhaberler