Uçaklarda Aletli İniş Sistemi

Uçakların havada nasıl durduklarını, gideceği havaalanını nasıl bulduğunu merak etmişsinizdir. Şöyle düşünürsek havanın iyi olduğu zamanlarda bir şekilde piste yaklaşır ve iner. Bunu havanın sisli olduğu zaman düşünelim, görüş mesafesi sadece 50 metre. Burada işin içerisine aletli iniş sistemi ile adlandırılan hassas yaklaşma sistemi geliyor.

A- A+

21.12.2014 tarihli yazı 31711 kez okunmuştur.

Uçaklar Nasıl İner? Aletli İniş Sistemi Instrument Landing System Boeing 737 Marker Beacon Inner Marker Outer Marker

Aletli İniş Sistemi (Instrument Landing System- ILS), uçağın piste hassas iniş yapmasını sağlayan, navigasyon sistemleri arasında en çok bilineni ILS'dir. ILS 1940'larda geliştirilmiştir. 1949 yılında ise ICAO komisyonları tarafından kabul edilmiştir.

Bugün çoğu havalimanında kullanılan en pratik iniş sistemini oluşturur. Ana amacı, pilota iniş için uygun hattı ve irtifayı verir. Kesin, güvenilir olmasının yanı sıra uçak üzerinde az alet gerektirmesidir. Buna ilaveten diğer navigasyon sistemleri ile kullanılabilir bir sistemdir. ILS genelde kötü hava koşullarında kullanıldığı için atmosferik olaylardan kesinlikle etkilenmezdir ve uzun ömürlüdür.

Çalışma Prensibi

Localizer ve Glide-Slope radyo vericileridir. Bu vericilerden gönderilen sinyaller kokpitteki alıcılar sayesinde pilotlara ulaştırılır. Localizer uçağa pistin orta noktasını buldurmaya çalışır. Glide-Slope ise uçağın süzülüşünü 3º yapmak için çalışır. Detaylı olarak inceleyelim.

Yer Ekipmanları

►Localiser Anteni veya Localizer (Yerleştirici); Localizer anteni ya da basitçe localizer (yön bulucu - LLZ), 108-112 Mhz frekansları arasında frekans üretirler. Bu frekanslar uçağı piste doğru yönlendirir, sadece uçağa yön bilgisi verir. Frekanslar pistten 55 km'ye kadar ulaşabilir. Localizer antenleri genellikle yaklaşma ışıkları arasında bulunur ve pistin 300 metre gerisinde konumlanmıştır.

Şekil 1: Localizer Antenleri

►İlginizi Çekebilir: Altimetre Çalışma Sistemi | Boeing 737

► Glide Path; Uçağa uygun süzülme açısı belirler ve uçağa düşey kılavuzluk etmek için tasarlanmıştır. 328.6 - 335.4 Mhz frekans aralığında çalışırlar. Glide path vericileri piste yaklaşık 100 metre mesafeye tesis edilirler.

Şekil 2: Glide - Path

► Marker Beacons; Marker'ler uçağın piste ne kadar mesafe kaldığını bildiren sistemdir ve pist doğrultusunca tesis edilir. Aletli iniş sisteminde 3 marker beacon istasyonu tesis edilir. Bunlar; Inner Marker - IM (3000 Hz), Middle Marker - MM (1300 Hz), Outer Marker - OM (400 Hz)'dir. In Marker, pist başından 400 metreye kadar konumlandırılabilir. Middle Marker, pist başından 1200 metreye kadar tesis edilebilir. Outer Marker ise pist başından 7500 metreye kadar tesis edilebilir. Markerlerin taşıyıcı frekansı 75 Mhz'dir.