Tork nedir? |
Elektrikport Akademi

Araçlarda Tork nedir? Günlük hayatımızda karşılaştığımız 'Tork' kelimesinin ne demek olduğunu,bu kuvvetin nelere bağlı olduğunu ve Tork, bilimsel olarak nasıl açıklanıyor yazımızda bunlara değineceğiz.

A- A+

03.04.2013 tarihli yazı 19869 kez okunmuştur.

Tork Nedir ?

Tork (torque) deyince muhtemelen birçok kişinin aklına otomobillerle alakalı bir şey gelir. Araba alırken veya günlük hayatımızda şu arabanın 600nm tork’u vardır gibi şeylerle karşılaşırız. Fakat bunun ne olduğunu tanımlamaya gelince birçoğumuz zorlanırız.
Tork kabaca dairesel döndürme kuvvetidir. Birimi Nm (Newtonmetre)’dir. Halk ağzıyla otomobilin çekişi olarak da tarif edebileceğimiz tork, kamyon, otobüs, traktör gibi araçlarda çok yüksek değerler almaktadır. Bunun nedeni yük taşıyan araçlarda hız yapmaktan çok çekişe ihtiyaç duyulmasıdır.

Aslında bu kavram fizikte dönme momenti olarak bilinen kuvvet x kuvvet kolu formulünden başka birşey değildir. Yan taraftaki resimde anahtarla somunun sıkılması gösterilmekte. Burada elle uygulanan kuvvet vida ile somun arasında vidaya paralel yönde bir gerilim ve dairesel yönde moment oluşturmakta. İşte bu momente tork denir. Anahtarın sapı ne kadar uzun olur ve ne kadar geriden tutulabilirse, somun o kadar kolay dönecektir. Otomobilin tekerleklerinde olan da bunu aynısıdır. Tekerleğin çapı küçültülürse tork yükselir ve daha ani tepki veren daha esnek bir sürüş karakteristiğine sahip olunabilir. Tabi bu durumda maksimum sürat düşecektir. Bir yerden kazanılırken bir yerden fire vermek gerekir, bu işin doğasında olan birşeydir.Misal bir binek otomobil 130 HP güç, 160 Nm tork değerine sahipken aynı motorun kullanıldığı bir jip 100 HP güç, 280 Nm tork değerine sahip olabilir. Mesela siz bir Ferrari motorunu bir kamyona taksanız o kamyonda istenilen yük taşıma kapasitesine ulaşamazsınız.

Torku Etkileyen Faktörler

Burada beygir gücü değişmezken kullanılan şanzıman oranlarına bağlı olarak torkta farklılık görülmektedir. Benzer şekilde tekerlek çapı büyük olan traktör gibi araçlarda tork’un yüksek olması gerekir çünkü tekerlek çapı büyüdükçe motorun çekişi düşer. İlave olarak motor tipi de tork açısından önemlidir. Yani tork aracın tekerlek çapından tutunda içindeki dişlilerin boyutuna kadar bir çok aksamın hesaplanması sonucu elde edilir.