Akım Harmoniği Nedir? Şebekeye Etkileri Nelerdir?
Temel dalga dışındaki sinüsoidal dalgalara harmonik denir. Doğrultucu, sürücü, LED aydınlatma ve kesintisiz güç kaynakları kullanımı, sinüs dalgasının bozulmasına ve akım harmoniğine yol açmaktadır. Bu durum işletmenizdeki cihazların zarar görmesine ve iş kayıplarına yol açabilir. Detaylar Entes Elektronik'in katkılarıyla
                28.01.2022 tarihli yazı 18759 kez okunmuştur.
            
            
            Harmonik Nedir?
	Yarı iletken elemanların tabiatı gereği ve sanayide kullanılan bazı nonlineer yüklerin (transformatör, ark fırınları v.b.) etkisiyle, akım ve gerilim dalga biçimleri, periyodik olmakla birlikte sinüsoidal dalga ile frekans ve genliği farklı diğer sinüsoidal dalgaların toplamından meydana gelmektedir. Temel dalga dışındaki sinüsoidal dalgalara harmonik denir. Her ne kadar tüm gerekli önlemler alınsa dahi harmoniklerin tamamen şebekeden temizlenmesi zor hatta imkansızdır. Elektrikle çalışan cihazlar sistemde harmonik etkisi olsa dahi çalışabilir yapıdadır. Ancak bu çalışmanın hem cihazlara hem de şebekeye olumsuz etkileri bulunmaktadır. 
 
Harmoniklerin Sisteme Etkileri
		Güç sisteminde mevcut durumda bulunan harmonikler hem sisteme bağlı tüm elemanları hem de güç sistemini etkilemektedir. Harmoniklerin yaptığı bozulma sonucunda gerilim ve akımda yarattığı nonsinüzodial dalga şekli çok çeşitli problemlere neden olmaktadır.
		 
	
Doğal Sinüs Dalgası ve Bu Doğal Sinüs Dalgasına Bozucu Etki Yapan 3., 5. ve 7. Harmonikler
►İlginizi Çekebilir: Enerji Takibi Nedir? Enerji İzlemenin Faydaları Nelerdir?
Harmoniklerin etkisi sonucu enerji sistemlerinde gözlemlenen olumsuz etkiler şunlardır:
		► Transformatörlerde aşırı ısınma
	
		► Gerilim düşümünün artması
	
		► Enerji tüketiminde artış
	
		► Cihazlarda ısınma sorunu
	
		► Generatör ve şebeke geriliminin dalga şeklinde bozulma olması
	
		► Kompanzasyon sistemlerinde aşırı reaktif yüklenme
	
		► Dönen makinalarda moment salınımlarının ve aşırı ısınmalarının oluşumu
	
		► Dielektrik malzemelerinin delinmesi
	
		► Ses ve görüntü sistemlerinde parazitli çalışma
	
		► Güç faktöründe değişme
	
		► Şebekede meydana gelen rezonans olayları, rezonansın neden olduğu aşırı gerilim ve akım etkisi
	
		► Endüksiyon sayaçlarının yanlış ölçüm yapması
	
		► Koruma elemanlarının hatalı çalışması
► Mikroişlemcilerin hatalı çalışması
	► Mikroişlemcilerin hatalı çalışması
Harmoniklerin Sebep Olduğu Rezonans Olayları
			Harmoniklerin en büyük bozucu etkilerinden biri de rezonans etkisidir. Endüktif reaktansın kapasitif reaktansa eşit olduğu frekansa "rezonans frekansı" denmektedir. Bilindiği gibi güç sistemlerinde frekans arttıkça endüktif reaktans artarken; kapasitif reaktans azalmaktadır. Yani güç sisteminin frekansı endüktif reaktansla doğru orantılı, kapasitif reaktans ile ters orantılıdır.
			
Sistemin rezonansı, harmonik frekanslardan birine yakın bir değerde oluşursa, aşırı seviyede harmonik akım ve gerilimleri ortaya çıkaracaktır. Harmonik seviyelerini etkileyen en önemli etkenlerden biri de rezonansın seri veya paralel rezonans durumunda olmasıdır.
		Sistemin rezonansı, harmonik frekanslardan birine yakın bir değerde oluşursa, aşırı seviyede harmonik akım ve gerilimleri ortaya çıkaracaktır. Harmonik seviyelerini etkileyen en önemli etkenlerden biri de rezonansın seri veya paralel rezonans durumunda olmasıdır.
1- Seri Rezonans Durumu
			Elektrik devresinde endüktif ve kapasitif reaktansların birbirine eşit olması sonucu meydana gelir. Seri rezonans durumunda empedans düşük olduğundan dolayı devreye düşük bir gerilim uygulansa dahi devreden yüksek değerde rezonans akımları akacaktır.
			
			
			
				 
			
			
				
				 
			
				
Alternatif akım normal şartlarda temiz bir sinus dalgasıdır. Güç elektroniğinin gelişmesi ve endüstride yarı iletken kullanımının artmasıyla birlikte, doğrultucu, sürücü, LED aydınlatma ve kesintisiz güç kaynakları kullanımı yaygınlaşmıştır. Bu cihazların kullanımıysa; sinüs dalgasının bozulmasına ve akım harmoniğine yol açmaktadır. Bu durum işletmenizdeki cihazların zarar görmesine ve iş kayıplarına yol açabilir.
				
				
				
					 
				
Akım harmonikleri, kondansatör ve trafolarınızın aşırı ısınmasına, normal çalışırken bile sigortalarınızın atmasına, tristör gibi cihazların gürültülü çalışmasına ve elektronik kartlarınızın zarar görmesine yol açabilir. ENTES harmonik filtre reaktörlerini kullanarak sisteminizi ve kompanzasyon panonuzu harmoniklerin zararlı etkilerinden koruyabilirsiniz.
				
Enerji Doktoru ile sisteminizin toplam harmonik bozulmasını izleyebilir ve güncel durum hakkında bilgi edinebilirsiniz
				
				
				
				
			
			
				
			
				
				
				
				 
			
				
Şebeke gerilimi temiz ve parazitsiz bir sinüs dalgası şeklinde olmalıdır. Kamuya açık binalarda kesintisiz güç kaynaklarının yani UPS cihazlarının artması, LED aydınlatmanın yaygınlaşmasıyla DC güç kaynaklarının çoğalması ya da güç elektroniğiyle birlikte doğrultucu elemanların artması akım harmoniklerine neden olabilir. Akım harmonikleri ise şebeke gerilimini bozabilir.
				
Toplam harmonik bozulmalar özellikle %20’nin üzerinde seyrediyorsa mevcut durum tehlikeli olarak düşünülmelidir. Akım harmoniklerinin artmasıyla birlikte şebeke gerilimi de bozulur. Bu durumda sigortalardan trafolara kadar tüm elektriksel aksam zarar görebilir. Enerji takibi ile harmonik seviyesi ölçülebilir ve ardından harmonik filtre uygulamasıyla olası zararların önüne geçilebilir.
				
				
				 
			
				
Akım harmoniği özellikle zaman açısından birçok soruna yol açar. Kurumlar için boşa geçen zaman genellikle maliyet kaybı olarak görülür. Zamanın yanı sıra ekipmanlarda meydana gelebilecek sorunlar da akım harmoniğine dikkat edilmesi adına bir gereklilik doğurur.
				
Akım harmoniği söz konusu olduğunda; artan elektrik tüketimi, güç ve enerji kaybı (joule etkisi ve mıknatıslar nedeniyle), tesislerin büyütülmesi adına gereklilik ve üretim sürecinin durdurulması gibi sorunlar ortaya çıkar. Akım harmoniği kaynaklı olarak görülen teknik kayıplar ise şu şekilde sıralanabilir:
				
► Enerji dağıtım hattında kapasite kaybı
► Trafoya aşırı yüklenme
► Gerilimde düşüş
► Transformatörlerin değer kaybı
► Joule etkisi nedeniyle hatlarda ve makinelerde kayıplar
► Elektrik makinelerinde manyetik kayıplar
				
Hem maliyet hem de zaman açısından önemli sorunlara yol açan akım harmoniği elektrik akımının işleyişte önem arz ettiği kurumlarda kesinlikle dikkat edilmesi gereken bir durumdur.
				
				
				 
			
				
Kompanzasyon sistemlerinde kondansatör gruplarına seri olarak kullanılır. Bu cihazlar kullanılarak sistem üzerinde oluşan harmonik akımlarına karşı kondansatör empedansı arttırılabilir, rezonans frekansı kaydırılarak ana harmonik akımların oluşturduğu frekansların altında tutulabilir.
				 
			
				 
			
	2- Paralel Rezonans Durumu
				Güç sistemindeki kat sayısının düzeltilmemesi ya da filtrelerde kullanılan kondansatörlerden dolayı bu rezonans olayı meydana gelebilmektedir. Bu durumda seri rezonansta olduğu gibi endüktif ve kapasitif reaktansların birbirine eşit olmasıyla meydana gelir. Ancak bu eşitliğin etkisi; seri rezonansa göre farklıdır. Endüktif ve kapasitif reaktanslar birbirine paralel olduğundan devrenin admitans değeri düşüktür. Yani devreden küçük bi rezonans akımı dahi çok büyük gerilimler meydana gelmektedir.
				
Özetleyecek olursak paralel rezonans devrelerinde empedans maksimum değer alır bundan dolayıdır ki devreden küçük değerde bir akım geçse dahi, elemanların uç gerilimlerinde yüksek genlikli ve tehlike arz eden rezonans gerilimleri meydana gelir.
			Özetleyecek olursak paralel rezonans devrelerinde empedans maksimum değer alır bundan dolayıdır ki devreden küçük değerde bir akım geçse dahi, elemanların uç gerilimlerinde yüksek genlikli ve tehlike arz eden rezonans gerilimleri meydana gelir.
Rezonansın Yaptığı Etkiler
				Harmonikler sonucu oluşan rezonans, genellikle sistemde yükün az olduğu zamanlarda daha fazladır.
				
Genel olarak rezonans durumunda;
► L ve C elemanlarına ait gerilimler yükselir, aşırı akım geçer.
			Genel olarak rezonans durumunda;
► L ve C elemanlarına ait gerilimler yükselir, aşırı akım geçer.
				► Devre elemanlarında izolasyon zorlanmaları, kondansatörlerin dielektrik malzemelerinde delinmeler, aşırı ısınmadan dolayı kalıcı hasarlar oluşabilir.
			
				► Harmonik gerilimlerin yükselmesi sonucu Toplam Harmonik Distorsiyon(THD) değerinin artmasıyla tüketicilere uygulanan gerilimin dalga şekli bozulurak, enerji kalitesi olumsuz etkilenmektedir.
				 
			
				İşletmenizdeki total harmonik bozulma değeri %10'un altındaysa uygun, %10 ila %20 arasında ise sınırda, %20 ila %30 arasında ise tehlikeli, %30’un üzerinde ise çok tehlikeli demektir.
			Akım Harmoniği Nedir?
Alternatif akım normal şartlarda temiz bir sinus dalgasıdır. Güç elektroniğinin gelişmesi ve endüstride yarı iletken kullanımının artmasıyla birlikte, doğrultucu, sürücü, LED aydınlatma ve kesintisiz güç kaynakları kullanımı yaygınlaşmıştır. Bu cihazların kullanımıysa; sinüs dalgasının bozulmasına ve akım harmoniğine yol açmaktadır. Bu durum işletmenizdeki cihazların zarar görmesine ve iş kayıplarına yol açabilir.
Akım harmonikleri, kondansatör ve trafolarınızın aşırı ısınmasına, normal çalışırken bile sigortalarınızın atmasına, tristör gibi cihazların gürültülü çalışmasına ve elektronik kartlarınızın zarar görmesine yol açabilir. ENTES harmonik filtre reaktörlerini kullanarak sisteminizi ve kompanzasyon panonuzu harmoniklerin zararlı etkilerinden koruyabilirsiniz.
Enerji Doktoru ile sisteminizin toplam harmonik bozulmasını izleyebilir ve güncel durum hakkında bilgi edinebilirsiniz
				
				Akım Harmoniği Nedir? 
			Akım Harmoniklerinin Şebekeye Etkisi Nedir?
Şebeke gerilimi temiz ve parazitsiz bir sinüs dalgası şeklinde olmalıdır. Kamuya açık binalarda kesintisiz güç kaynaklarının yani UPS cihazlarının artması, LED aydınlatmanın yaygınlaşmasıyla DC güç kaynaklarının çoğalması ya da güç elektroniğiyle birlikte doğrultucu elemanların artması akım harmoniklerine neden olabilir. Akım harmonikleri ise şebeke gerilimini bozabilir.
Toplam harmonik bozulmalar özellikle %20’nin üzerinde seyrediyorsa mevcut durum tehlikeli olarak düşünülmelidir. Akım harmoniklerinin artmasıyla birlikte şebeke gerilimi de bozulur. Bu durumda sigortalardan trafolara kadar tüm elektriksel aksam zarar görebilir. Enerji takibi ile harmonik seviyesi ölçülebilir ve ardından harmonik filtre uygulamasıyla olası zararların önüne geçilebilir.

Akım Harmoniği Nedeniyle Ortaya Çıkabilecek Sorunlar Nelerdir?
Akım harmoniği özellikle zaman açısından birçok soruna yol açar. Kurumlar için boşa geçen zaman genellikle maliyet kaybı olarak görülür. Zamanın yanı sıra ekipmanlarda meydana gelebilecek sorunlar da akım harmoniğine dikkat edilmesi adına bir gereklilik doğurur.
Akım harmoniği söz konusu olduğunda; artan elektrik tüketimi, güç ve enerji kaybı (joule etkisi ve mıknatıslar nedeniyle), tesislerin büyütülmesi adına gereklilik ve üretim sürecinin durdurulması gibi sorunlar ortaya çıkar. Akım harmoniği kaynaklı olarak görülen teknik kayıplar ise şu şekilde sıralanabilir:
► Enerji dağıtım hattında kapasite kaybı
► Trafoya aşırı yüklenme
► Gerilimde düşüş
► Transformatörlerin değer kaybı
► Joule etkisi nedeniyle hatlarda ve makinelerde kayıplar
► Elektrik makinelerinde manyetik kayıplar
Hem maliyet hem de zaman açısından önemli sorunlara yol açan akım harmoniği elektrik akımının işleyişte önem arz ettiği kurumlarda kesinlikle dikkat edilmesi gereken bir durumdur.

ENTES Harmonik Filtreleri
Kompanzasyon sistemlerinde kondansatör gruplarına seri olarak kullanılır. Bu cihazlar kullanılarak sistem üzerinde oluşan harmonik akımlarına karşı kondansatör empedansı arttırılabilir, rezonans frekansı kaydırılarak ana harmonik akımların oluşturduğu frekansların altında tutulabilir.

				ENTES monofaze harmonik filtre reaktörleri, reaktif güç kontrol sistemlerinde harmonikleri bastırarak kompanzasyon sistemini korumak üzere tasarlanmış yüksek kaliteli reaktörlerdir.
				
				
ENTES trifaze harmonik filtre reaktörleri, reaktif güç kontrol sistemlerinde harmonikleri bastırarak kompanzasyon sistemini korumak üzere tasarlanmış yüksek kaliteli reaktörlerdir.
				
				
►İlginizi Çekebilir: Reaktif Enerji Nedir? Kompanzasyon Nedir? | ENTES Blog
				
				
				
					 
				
					
				
					
					
			
			
		
ENTES trifaze harmonik filtre reaktörleri, reaktif güç kontrol sistemlerinde harmonikleri bastırarak kompanzasyon sistemini korumak üzere tasarlanmış yüksek kaliteli reaktörlerdir.
►İlginizi Çekebilir: Reaktif Enerji Nedir? Kompanzasyon Nedir? | ENTES Blog

					
					Reaktif Bedel Nedir? Görünür Güç - Aktif Güç - Reaktif Güç Nedir?
				
                    YORUMLAR
                
                
Aktif etkinlik bulunmamaktadır.    
- 
                    
                             Dünyanın En Görkemli 10 Güneş Tarlası Dünyanın En Görkemli 10 Güneş Tarlası
- 
                    
                             Dünyanın En Büyük 10 Makinesi Dünyanın En Büyük 10 Makinesi
- 
                    
                             2020’nin En İyi 10 Kişisel Robotu 2020’nin En İyi 10 Kişisel Robotu
- 
                    
                             Programlamaya Erken Yaşta Başlayan 7 Ünlü Bilgisayar Programcısı Programlamaya Erken Yaşta Başlayan 7 Ünlü Bilgisayar Programcısı
- 
                    
                             Üretimin Geleceğinde Etkili Olacak 10 Beceri Üretimin Geleceğinde Etkili Olacak 10 Beceri
- 
                    
                             Olağan Üstü Tasarıma Sahip 5 Köprü Olağan Üstü Tasarıma Sahip 5 Köprü
- 
                    
                             Dünyanın En İyi Bilim ve Teknoloji Müzeleri Dünyanın En İyi Bilim ve Teknoloji Müzeleri
- 
                    
                             En İyi 5 Tıbbi Robot En İyi 5 Tıbbi Robot
- 
                    
                             Dünyanın En Zengin 10 Mühendisi Dünyanın En Zengin 10 Mühendisi
- 
                    
                             Üretim için 6 Fabrikasyon İşlemi Üretim için 6 Fabrikasyon İşlemi
- 
                    
                         ABB Sürücü Ailesi & Yeni ACS480 Sürücüler | Webinar ABB Sürücü Ailesi & Yeni ACS480 Sürücüler | Webinar
- 
                    
                         Geleceğin Güç Altyapısı Galaxy VXL ile Tanışın | Schneider Electric Geleceğin Güç Altyapısı Galaxy VXL ile Tanışın | Schneider Electric
- 
                    
                         Senplus Pano Sistem Tanıtımı I Webinar Senplus Pano Sistem Tanıtımı I Webinar
- 
                    
                         Nasıl Dönüşür | Rüzgar Enerjisi Nasıl Dönüşür | Rüzgar Enerjisi
- 
                    
                         Nasıl Dönüşür | Hava Kalitesi İndeksi Nasıl Dönüşür | Hava Kalitesi İndeksi
- 
                    
                         Nasıl Dönüşür | Sorumlu Üretim ve Tüketim Nasıl Dönüşür | Sorumlu Üretim ve Tüketim
- 
                    
                         Webinar I Sigma Elektrik'ten Yeni ve Yenilikçi Ürün Portföyü Tanıtım Webinarı Webinar I Sigma Elektrik'ten Yeni ve Yenilikçi Ürün Portföyü Tanıtım Webinarı
- 
                    
                         Nasıl Dönüşür | Eko Etiket Nasıl Dönüşür | Eko Etiket
- 
                    
                         Nasıl Dönüşür | Uzaktan Erişim Nasıl Dönüşür | Uzaktan Erişim
- 
                    
                         Nasıl Dönüşür | Paris Anlaşması Nasıl Dönüşür | Paris Anlaşması
        ANKET
    
     
         
 
                     
                 
                 
                 
                 
                 
                                            


 
                         Elektrikport
                        Elektrikport 
                         EN 50136 Standardı: Alarm İletim Sistemlerinde Güv...
                    EN 50136 Standardı: Alarm İletim Sistemlerinde Güv...
                 Yüksek Gerilimde Güvenin Anahtarı | Advanced 5 kV,...
                    Yüksek Gerilimde Güvenin Anahtarı | Advanced 5 kV,...
                 Akustik Görüntüleme Nedir? Akustik Kameralar Nasıl...
                    Akustik Görüntüleme Nedir? Akustik Kameralar Nasıl...
                 Otomatik Transfer Şalteri (ATS) Nedir?
                    Otomatik Transfer Şalteri (ATS) Nedir?
                 ENTES EMM Serisi Multimetreler ile Güvenilir Ölçüm
                    ENTES EMM Serisi Multimetreler ile Güvenilir Ölçüm
                
 
                             Güneş Enerjisi Elektrik Üretim Sisteminin Tasarlan...
                    Güneş Enerjisi Elektrik Üretim Sisteminin Tasarlan...
                 Alternatif Akımın Temel Tanımları
                    Alternatif Akımın Temel Tanımları
                 Mühendisler Ne İş Yapar ve Ne Kadar Kazanırlar?
                    Mühendisler Ne İş Yapar ve Ne Kadar Kazanırlar?
                 IT Nedir? | IT Uzmanı Nedir?
                    IT Nedir? | IT Uzmanı Nedir?
                 BIOS Nedir? BIOS Ayarları Nasıl Yapılır?
                    BIOS Nedir? BIOS Ayarları Nasıl Yapılır?
                 ENTES ve Eureko Sigorta’dan Sürdürülebilirlik Bulu...
                    ENTES ve Eureko Sigorta’dan Sürdürülebilirlik Bulu...
                 ENTES, Ar-Ge 500'deki Yeri ile Enerji Teknolojiler...
                    ENTES, Ar-Ge 500'deki Yeri ile Enerji Teknolojiler...
                 Statik Kontaktör (SC Serisi) | Kompanzasyonda Tam ...
                    Statik Kontaktör (SC Serisi) | Kompanzasyonda Tam ...
                 Kaçak Akım Koruma Rölesi ve Toroid Akım Trafoları
                    Kaçak Akım Koruma Rölesi ve Toroid Akım Trafoları 
                