Uykudaki Nabucco İran'ın işine yarayabilir

Doğal gaz üreten ülkeler, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC)'nü örnek alarak bir kartel kurmayı planlıyor. Bu amaçla, aralarında Rusya ve İran'ın bulunduğu 16 ülkenin temsilcisi Moskova'da bir araya geldi.

Moskova ve Tahran, yeni kurulacak kartel ile işbirliği yapmayı planlasa da, Avrupa doğal gaz piyasasına hakim olabilmek için rekabetten vazgeçmiyorlar. Avrupa'nın doğal gaza olan ihtiyacının artması bölgeyi cazip kılıyor.

Bu pazarda, Rusya'nın İran'a kıyasla biraz daha çok şansı varmış gibi görünüyor. Zira İran'ın nükleer programı yüzünden yaşanan tartışmalar, İran'ın doğal gaz ihracaatını olumsuz yönde etkiliyor.

Avrupa'da Rusya doğal gazı


Almanya'da kullanılan doğal gazın yaklaşık yüzde 37'si Rusya'dan geliyor. Diğer Avrupa ülkeleri de çoğunlukla Rus doğal gazını kullanıyor. Avrupa, doğal gaz sevkiyatı konusunda Rusya'ya güvense de bu alandaki tek enerji kaynağı olması düşündürüyor.

Nitekim, Rus enerji devi Gazprom Ukrayna'nın borcunu ödememesi yüzünden yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle, gaz sevkiyatının durdurulabileceği konusunda hafta başında Avrupa Birliği'ni yine uyardı.

Enerji Alanında Bilgi Hizmetleri firmasından Rainer Wiek, geçtiğimiz yıllarda da buna

Benzer durumlarla karşılaşıldığını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü: 'Çünkü Rusya doğal gaz ile bir anlamda iktidarını göstermeye çalıştı. Avrupa bu durumdan etkilenmek istemiyor ve dünyanın her yerinde yeni doğal gaz kaynakları arıyor."

İran doğal gazına pazar arıyor


Bu çerçevede, İran doğal gazı Avrupa için yeni bir seçenek yaratıyor. Rusya'dan sonra dünyanın en zengin doğal gaz kaynaklarına sahip ülke olan İran, bu alanda Avrupa ile ticarete sıcak bakıyor.

İran'da petrole alternatif yeni gelir kaynakları ve doğal gaz altyapısına sahip olan güvenebileceği ortaklar arıyor. İran ve Katar, Basra Körfezi'ndeki doğal gaz yataklarının çok büyük bir bölümünü işletiyor. Ancak İran, Avrupa ile işbirliği yapmadığı sürece, pastadan aldığı pay da azalacak.

Avrupa'nın çıkarlarına uygun


Rainer Wiek, İran'ın da Avrupa'nın da doğal gaz alanında işbirliğinden yana olduğunu belirtiyor.

Avrupa'da olduğu gibi tüm dünyada doğal gaza olan ihtiyacın önümüzdeki yıllarda artacağını belirten Wiek, bunun Avrupa için doğal gaz ithalatına olan bağımlılığın artacağı anlamına geldiğini söyledi. Wiek, Avrupa'nın kendi üretiminde düşüş kaydedildiği için, şu an var olan bağımlılığın önümüzdeki yıllarda daha da artacağını vurguladı.

İran'ın nükleer programı engel


Ancak İran'ın nükleer programı yüzünden yaşanan tartışmalar, doğal gaz alanındaki işbirliğini zorlaştırıyor. Birleşmiş Milletler, İran'a yönelik yaptırım kararı alırken, Amerika Birleşik Devletleri de İran ile çalışan firmalara baskı uyguluyor.

Merkezi Berlin'de bulunan Alman Bilim ve Politika Vakfı'ndan Johannes Reissner, bu durum nedeniyle Avrupa'da faaliyet gösteren enerji şirketlerinin İran ile işbirliği yapmaya çekindiğini belirtiyor. Reissner, diğer yandan, Total veya Shell gibi büyük şirketler İran ile görüşmeler yaptığını tahmin ettiğini dile getirdi.

Nabucco İran'ın işine yarayabilir


Olası görüşmelerde ele alınan konulardan birinin Nabucco doğal gaz boru hattı olduğu tahmin ediliyor. Türkiye üzerinden Viyana'ya ulaşacak olan boru hattı Hazar Denizi bölgesinden çıkan doğal gazın Avrupa'ya ulaştırılmasını hedefliyor. 2013 yılında tamamlanması planan hat ile hangi ülkenin doğal gazının Avrupa'ya taşınacağı ise henüz netlik kazanmadı. Azerbaycan ve Kazakistan'dan çıkan doğal gazın, Rusya'yı dolaşarak Batı Avrupa'ya sevk edilmesi tasarlanıyor.

Ancak uzmanlar, Rusya'nın bölgedeki ülkelere baskı yaparak, bunu engellemeye çalışabileceğini tahmin ediyor. Bu da İran'ın doğal gazının Nabucco projesi çerçevesinde kullanılma olasılığını artırıyor. Uzmanlar, Tahran'ın 2008 yılında Türkiye ile imzaladığı doğal gaz anlaşmasını da, Avrupa'nın İran doğal gazından yararlanması için bir adım olarak nitelendiriyorlar.

Avrupa'da konu tartışılmalı


Ancak İran ile doğal gaz alanında işbirliği yapılabilmesi için öncelikle nükleer programı yüzünden yaşanan anlaşmazlığın bertaraf edilmesi gerekiyor. Johannes Reissner, Avrupa'da konunun açıkça tartışılması gerektiğini belirtti.

Reissner bu konudaki görüşlerini "Gerçekten burada kendi çıkarlarımız açısından zor bir durumda kalıyoruz. Bu şu anlama geliyor; bir yandan İran'ın bomba yapmasını istemiyoruz, diğer yandan Avrupalı olarak çok temel çıkarlarımız var ki, bunları bir kenara bırakamayız"sözleriyle ifade etti.

Kaynak: Almanyanın Sesi