Pahalı petrol ve gaz dış açığı büyüttü

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre geçen yıl Ocak-Eylül döneninde 23 milyar 535,2 milyon dolar olan enerji ithalatı için bu yıl aynı dönemde ödenen fatura 38 milyar 666,9 milyon dolara ulaştı.

A- A+

10.11.2008 tarihli yazı 3335 kez okunmuştur.

Türkiye'nin, 2008 yılında aşırı dalgalanarak tarihinin en yüksek düzeylerini gören ham petrol ve doğal gaz ile akaryakıt, sıvılaştırılmış petrol gazı ve kömür gibi enerji maddeleri ithalatına yılın ilk dokuz ayında ödediği döviz yaklaşık 39 milyar dolarla toplam ithalatın yaklaşık dörtte birini oluşturdu. Bu dönemdeki dış ticaret açığının yaklaşık yüzde 56'sı 'net' enerji ithalatından kaynaklandı.

İlk dokuz aydaki artış hızını koruması durumunda enerji ithalatı faturasının yılın tümünde 50 milyar doları bulabileceği tahmin ediliyor.

Geçen yılın aynı dönemine göre enerji ithalatında yüzde 64,3 oranında artış yaşandı. Bu yıl ilk dokuz ayda enerji ithalatına ödenen döviz, geçen yılın tümündekinin de açık farkla üzerinde gerçekleşti. 2007 tümünde enerji ithalatı için 33 milyar 883.1 milyon dolar ödenmişti.

Dokuz aylık enerji ithalatı, aynı dönemde 163 milyar 518,1 milyon dolar olan toplam ithalatın yüzde 23.6'sı kadar bir büyüklük oluşturdu. Buna göre bu yılın ilk dokuz ayında Türkiye'nin ithalat faturasının yaklaşık dörtte biri enerji için ödendi.

Enerji maddeleri ithalatının toplam ithalat içindeki payında son yıllarda hızla yükseliş gözleniyor. Fiyatların nispeten düşük olduğu 2003 yılında enerji ithalatının toplam ithalat içindeki payı yüzde 16.7 düzeyinde bulunuyordu. Bu oran 2004 yılında yüzde 14.8'e indikten sonra 2005 yılında yüzde 18.2, 2006'da da yüzde 20.7, 2007 yılında da yüzde 19.9 olarak gerçekleşti.

Türkiye'nin toplam ithalatının 69 milyar 339,7 milyon dolar olarak gerçekleştiği 2003 yılında enerji ithalatı 11 milyar 575,1 milyon dolar olmuştu. 2004 yılında enerji ithalatı 14 milyar 407,3 milyon dolara, toplam ithalat 97 milyar 539,8 milyon dolara, 2005 yılında enerji ithalatı 21 milyar 255,6 milyon dolara toplam ithalat ise 116 milyar 774,2 milyon dolara çıktı. 2006 yılında enerji ithalatı 28 milyar 859,1 milyon, toplam ithalat 139 milyar 576,2 milyon dolara yükseldi. 2007 yılında ise toplam ithalat 170 milyar 62,7 milyon dolar oldu, bunun 33 milyar 833,1 milyon dolarını enerji faturası oluşturdu.

'NET' ENERJİ İTHALATI 32.3 MİLYAR DOLAR

Türkiye'nin geçen yılın ilk dokuz ayında 3 milyar 345,1 milyon dolar olan enerji ihracatı da bu yıl aynı dönemde bir kata yakın artışla 6 milyar 321,1 milyon dolara çıktı. Böylece Türkiye'nin enerji dış ticaretinde karşı karşıya kaldığı açık; diğer bir deyişle 'net enerji ithalatı' anılan dönemlere göre 60,2 büyüyerek 20 milyar 190,1 milyon dolardan 32 milyar 345,8 milyon dolara yükseldi.

Buna göre net enerji ithalatı aynı dönemde 58 milyar 168,7 milyon dolar olan toplam dış ticaret açığının yüzde 55.6'sını oluşturdu. Diğer bir deyişle Türkiye'nin dokuz aylık dış ticaret açığının yarıdan fazlası enerjiden kaynaklandı.

Enerji ürünleri dış ticareti ve toplamdaki payı

Enerji Toplamda Enerji Toplamda Net Net en.ith./

İhracatı Payı(%) İthalatı Payı(%) En.ith. D.tic.açığı (%)

2002 691,5 1,9 9.203,9 17,9 -8.512,4 54,9

2003 980,1 2,1 11.575,1 16,7 -10.595,0 48,0

2004 1.429,2 2,3 14.407,3 14,8 -12.978,1 37,8

2005 2.641,1 3,6 21.255,6 18,2 -18.614,5 43,0

2006 3.567,4 4,2 28.859,1 20,7 -25.291,7 46,8

2007 5.147,9 4,8 33.883,1 19,9 -28.735,2 45,8

Ocak-Eylül

2007 3 345.1 4,4 23.535.2 19,3 -20.190,1 44,5

2008 6 321.1 6,0 38.666.9 23,6 -32.345,8 55,6