Einstein'ın Yerçekimi Dalgaları Teorisi Kanıtlandı!

Albert Einstein'ın günümüzden yaklaşık bir asır önce ortaya attığı yerçekimi dalgaları teorisi, LIGO bilimsel birliği tarafından iki karadeliğin çarpışıp birleşmesinin ardından oluşan yerçekimi dalgalarının doğrudan algılanıp gözlemlenmesi ile kanıtlanmış oldu.

A- A+

13.02.2016 tarihli yazı 9523 kez okunmuştur.

1915 yılında Albert Einstein'ın ortaya attığı iddialardan biri de yerçekimi ile alakalıydı. Einstein'ın teorisine göre; uzayda hareket eden kütleler uzayı kütlelerinin büyüklüğüne bağlı olarak bükerler. Bizler bu bükme etkisini yerçekimi olarak algılarız. Bu bükme etkisi uzayda tek bir noktan çıkan dalgalar (yerçekimi dalgaları) halinde ışık hızıyla ilerler. Bu iddiaların ilki olan kütlesi olan nesnelerin uzayı bükmesi NASA'nın Gravity Probe B misyonu ile kanıtlanmıştır. İkinci iddia olan yerçekimi dalgalarının varlığının kanıtladığı ise 11 Şubat 2016 'da açıklandı.

►İlginizi Çekebilir: Belgesel | Einstein'ın Büyük Fikri

14 Eylül 2015 günü Hanford ve Livingston gözlem evlerinin her ikisi de yerçekimi dalgası kaynaklı bir sinyal tespit ettiler. Bu sinyal gelişmiş detektörler tarafından tespit edilmiş ilk sinyal oldu. Fakat bu yine de yerçekimi dalgalarının varlığına tek başına kanıt olamazdı. Bu aşamadan sonra elde edilen veriler olası kaynaklarla karşılaştırıldığında muhtemel bir kaynak belirlendi. Bilim tarihinde yeni bir kilometre taşı olan yerçekimi dalgalarının varlığının kanıtlarını oluşturan veriler Dünyaya bir milyar ışık yılından daha fazla uzakta bulunan bir galakside bulunan GW150914 adındaki yerçekimi dalgası kaynağından geliyordu. GW150914 tek bir gök cismi değil, birbiri etrafında sarmal bir kapalı yörüngede hareket eden bir ikili karadelik sistemidir. GW150914' ün bilgisayar simülasyonlarının sonuçları ile elde edilen verilerin uyumluluk göstermesinden sonra yerçekimi dalgalarının varlığı kanıtlanmış oldu.

►İlginizi Çekebilir: Uzay - Zaman Kavramı | Zaman Herkes için Farklı mı İşliyor?

Elde edilen sonuçlara göre, iki karadeliğin oluşturduğu yerçekimi dalgalarının gücü bu ikilinin birbirilerine doğru hareket etmeye başlamasından çarpışmalarının sonlarına kadar artmıştır. Birleşmenin sonlarına doğru yerçekimi dalgaları, güneşten 3 kat büyük bir nesneden evrendeki tüm galaksilerin ve yıldızların ışıma gücünden 10 kat daha fazla bir güce ulaşarak yayılmıştır. Bu zirve noktasından sonra dalgaların gücü ciddi oranda düşerek zayıflamıştır.

Bu tarihi başarıya imza atan LIGO dünyanın en büyük yerçekimi dalgası gözlem evidir. LIGO bünyesinde biri Hanford öteki ise Livingston şehirlerinde bulunan bir birinden binlerce kilometre uzakta bulunan iki dev girişim ölçer bulundurur. LIGO yerçekimi dalgalarını tespit etmek için ışığın fiziksel özelliklerinden ve detektörlerinin konumlarından yararlanır.

LIGO'da bulunan gelişmiş detektörlerin benzerleri Japonya, ABD, Almanya ve İtalya'da da kurulmuştu. Fakat bunlar yerçekimi dalgalarını gözlemleyemediler. LIGO'NUN bünyesinde bulunan her iki girişim ölçer birbirine dik ve 4 kilometre uzunluğunda iki lazer ışınlarını yansıtan aynalardan oluşan kollar bulundurur. Yerçekimi dalgasının bu düzenekten geçtiği sırada detektörlerin boyutları ve birbirine göre olan konumlarında çok küçükte olsa değişim meydana gelir ve buda lazer ışınlarının yansıma sürelerine etki eder. Yansıma sürelerindeki farklılıklara göre bilgisayar destekli dalga simülasyonu oluşturulur. LIGO'nun bundan sonraki hedefi ise; dünya genelinde gözlem evlerinin sayısını arttırarak bu alandaki çalışmalarını ilerletmek.

Kaynak:

►physics

Yazar: Fatih Alparslan