10 bin akaryakıt istasyonu transfer pazarlığında

Rekabet Kurumu'nun verdiği kararın sektörde büyük bir hareketlilik yaratması bekleniyor.





Rekabet Kurumu'nun akaryakıt istasyonları ile ana dağıtıcılar arasında yapılan sözleşmeleri 5 yılla sınırlandırması sektöre hareketli günler yaşatacak. Kurumun sektördeki rekabet şartlarını yeniden düzenleyen kararıyla istasyon transferlerinin hız kazanması bekleniyor. Türkiye genelinde halen 12 bin 333 istasyon bulunuyor. Yasaya göre bir yıl içinde 10 bin istasyonunun sözleşmesini yenilenmesi gerekiyor.

Rekabet Kurumu, mart başında aldığı kararla akaryakıt dağıtım şirketleri ile bayiler arasındaki intifa sözleşmelerinin (Başkalarına ait malları kullanma ve ürünlerinden yararlanma sözleşmesi) 5 yıl ile sınırlandırılmasına karar vermişti. Yasaya göre 5 yılda bir yenilenecek sözleşmelerle bayiler daha avantajlı buldukları dağıtım şirketiyle çalışma olanağına kavuşacak. Türkiye genelinde bulunan 12 bin 333 istasyonda yılda toplam 15 milyon ton akaryakıt satılıyor. İstasyon başına günlük satış ortalama 2 bin 300 litreyi buluyor. Bazı istasyonlar günlük ortalamanın çok üstünde bir satış performansına sahip. Bu nedenle de rekabetin asıl bu noktalarda yaşanması bekleniyor.

Türkiye Akaryakıt Bayileri ve Gaz Şirketleri İşverenler Sendikası (TABGİS) Başkanı Atıf Ketenci çıkan yasanın pazarı büyüteceği ve sektörü ölü yatırımlardan kurtaracağı görüşünde. Ketenci, "Yasa 2002'den beri biliniyordu. Uzun süreli intifalar sektörde yatırımlar açısından problem yaratıyordu. Yatırımlar daha düzenli bir şekilde artacak. Ölü yatırımlar yapılmayacak" dedi.





Alınan hava paraları sıkıntı yaratacak


Yeni karar ile birlikte artık intifa sözleşmesi sürelerinin ana sözleşme sürelerine uyumlu hale getirilmesi gerekecek. 5 yılı aşan sözleşmeler varsa bu, bayilerin yeni dağıtım şirketi arayışına girmesine de neden olacak. Ancak bayiler, uzun süre tesislerinin kullanılmasına izin verdikleri dağıtım şirketlerinden aldıkları yüklü paraları da iade etmek zorunda kalacak. Sektör temsilcilerine göre ise işte bu noktada sıkıntılar ortaya çıkabilir. Opet Ataköy Sahibi Mehmet Yüksel, "Zaten anlaşmalarımız sürüyor, onlar üstünden devam edecektir. Anlaşmaları öyle kolay bozamazsınız. Çünkü çok büyük paralar alınmış, anlaşmayı bozmaya kalksanız istasyonuzu satsanız bile o rakamı ödemeniz çok zor. İkili anlaşmalar yasanın önüne geçer. Bedeli çok ağır olur" dedi.

Ataköy Marina İçi Benzin İstasyonu Sahibi Hasan TutukUzun ise uzun soluklu anlaşmalar tarihe karışacağını bunun da sektörde anlaşma sisteminini değiştireceğini kaydetti. Yeni uygulamaların değişken olacağını belirten Tutuk, şöyle devam etti: "Bayrak parası tabir edilen, 5 yıl 10 yıl benimle çalış, toplu para al kavramları yok olacak. Şirketler bayiye kar paylaşımı önerecek. Uzun soluklu çalışalım, aydan aya benden prim al tarzı bir sözleşme şekli oluşacak ."

Sermayesi zayıf olan bayilerin yasaya itiraz edeceğini söyleyen Tutuk, "Hatta döndüremeyip kapatanlar olacak. Mahkemeler yoğun bir mesai yapacak gibi görünüyor. Tapuda 15 yıl intifa vermiş ama yasada 5 yıldan fazla sözleşme yapamazsın diyor. Sözleşmeyi 5 yıllık yapıyorsun, o zaman tapudaki intifanın da 5 yıl içersinde kaldırılması gerekiyor. Sektöre danışılmadan böyle yasalar çıkartılmasının sonuçlarını göreceğiz" dedi.








10 bin akaryakıt bayi sözleşme yenileyecek


Akaryakıt bayileriyle ilgili çıkan yeni yönetmeliği değerlendiren Total Türkiye Genel Müdürü Olivier Chalvon-Demersay şunları söyledi: "Rekabet Kurulu'nun düzenlemesi birçok şeyi değiştirecektir. Avrupa ülkelerinde petrol şirketleri istasyonların yüzde 40'na 60'ına sahip. Türkiye'de bayilik üzerinden yürüyor. Türkiye pazarının kendi özellikleri nedeniyle net bir cevap vermem mümkün değil. Yeni düzenlemenin öngördüğü şey her 5 yılda anlaşmanın yenilenmesi. Çoğu şirket bir iki yılda yenileyecek. Bazı şirketler var 2 bin anlaşmayı yenileyecek. İnsan kaynağı yok, avukatlar yok. Yasanın tamanına bakıldığında bir yıldan az bir zamanda 10 bin sözleşme yenilenmek zorunda. 2009 -2010 yılında 5 yıl sonra yeniden yenileneceği için aynısı olacak. Her 5 yılda bir yaşanacak bir zorluk bu."

Kaynak: Referans