TEKNİK TERİMLER SÖZLÜĞÜ

A - B - C  D - E - F  G - I - H J - K - L  M - N - O  P - Q - R  S - T - U   V - W - X - Y - Z

V - W - X - Y - Z

Validity: geçerlilik; bilginin temsil ettiği öne sürülen şeyi ne derece doğru gösterdiği

Valid requirements: geçerli gereksinimler; 1. müşterilerin gereksinimlerini karşılayan prosedür, spesifikasyon, plan veya politika. 2. işleme konmuş, gerçekçi, anlaşılabilir, ölçülebilir, erişilebilir ve diğer gereksinimlerle uyumlu gereksinimler. Geçerli gereksinimler yerine getirildiğinde kalite hedefleri tutturulmuş olur.

Value added: katma değer; bir ürünün/hizmetin müşteri gereksinimlerine uygun hale getirilmesi için yapılan işler/faaliyetler

Value engineering: değer mühendisliği; yalnızca müşterinin istediği spesifikasyonları ürüne kazandırmayı hedefleyen tasarım yaklaşımı. Sadeliği vurgulayan bu yaklaşım üretim süreçlerindeki yalınlığın ürünlerdeki eşdeğeri olarak görülebilir.

Values: değerler; toplam kalite yönetimi anlayışı kapsamında bir şirketin, ekibin, bireyin önem verdiği ve korumak istediği konular bütünü

VAR: value added reseller; katma değer ekleyen satıcı; bir ürünü tamamlayan hizmetleri de sunarak satış yapan bayii

Variable: değişken; ölçülebilen, değiştirilebilen bir faktör

Variable data: değişken veri; işlem sırasında değeri değişebilen veri

Variance: sapma; planlanan ile gerçekleşen değer arasındaki fark

Variation: değişim; bir süreçteki değişmeler veya ortalama değerden sapmalar

Varistor: gerilime göre direnci doğrusal olmayan biçimde değişen iki elektrotlu yarı iletken cihaz. Geçici aşırı gerilimleri baskılamak için kullanılır.

VBA: visual basic for applications; uygulama yazılımları geliştirme amaçlı visual basic

VDT: video display terminal; video görüntü izleme birimi

Vector: vektör; büyüklük ve yön değerini gösteren miktar. Vektörler genel olarak uçları ok başı ile biten çizgiler şeklinde gösterilirler

Vector quantity: bir referansa kıyasla büyüklük ve yön değeri. Örnek olarak yer değiştirme, hız, kuvvet veya manyetik şiddet verilebilir.

Velocity: hızı gösteren vektör büyüklüğü

Velocity loop: hızın kontrol edildiği döngü

Verify: doğrulama; bir yazılımın hatasız çalışıp çalışmadığı (bkz. Validation)

Vertical redundacy check: düşey fazlalık kontrolü; veri iletişiminde kullanılan her karaktere bir işaret koyarak işleyen bir hata arama bulma yöntemi

VFD: variable frequency drive; frekans değiştirme ile çalışan sürücü

VGA: video graphics adapter; dijital görüntü gösteren araç, monitör

VHF: very high frequency; çok yüksek frekans; 30-300 MHz frekans bandı

VRC: bkz. vertical redundancy check;

Virtual: zahiri, sanal; herhangi bir şeyin mantıksal veya kavramsal görünümü, gerçekten olmadığı halde olmuş etkisi yaratan

Virtual memory: görüntü veya sanal bellek; bir yardımcı kayıt alanı ve bir ana belleği olan sistemde adres dönüştürme yoluyla görünürde daha büyük ana bellek elde etmeyi sağlayan bir bellek işletim tekniği

Virus: virüs; kendini programlara yamayan, bu programlarla ilişki kuran sistemlerdeki programlara da yamanarak yayılan ve bulundukları sistemlere çeşitli zararlar veren programlar

Vision systems: görme sistemleri; muayene, doğrulama, ölçme, kod okuma vb. amaçlar için entegre video kamera ve bilişim sistemi kullanımı

VLF: very low frequncy: çok düşük frekans 2-30kHz frekans bandı

Voice frequency: ses frekansı 300-3400 Hz

Voice recognition systems: ses tanıma sistemleri; insan sesini girdi olarak alan vemakinenin tanıyabileceği kodlara dönüştüren sistem

Volatility: uçuculuk, oynaklık; veri içeriğinin değişkenliğe yatkınlığı

VOM: volt, ohm, miliamper; gelim, direnç, akım ölçme aleti

Wafer: üzerinde tüm devreler bulunan silikon dilimi

WAN: wide area network; geniş alan ağı; geniş bir coğrafya içinde bulunan bilgisayar şebekesi

Warehouse management system: depo yönetim sistemi, depoları ve dağıtım merkezlerini etkin biçimde yönetmek için geliştirilmiş bilişim sistemi

Watchdog timer: zaman aşımı kesme zamanlayıcısı; program denetiminde başlangıç değeri belirlenen bir zamanlayıcı. Döngüsel bir sürecin işleyiş süresini gösteren ve süreç her tamamlandığında kendini sıfırlayan zamanlayıcı. Bu zamanlayıcının çalışma süresi programlanmış süreyi aştığında süreçte bir sorun olduğu anlaşılır. İstenirse zamanlayıcı belirlenmiş süre sonunda süreci keser. Bu sayede bir program hatası nedeniyle sistemin sonsuz çevrime girmesi veya bir donanım hatasına bağlı olarak sistemin boş kalması engellenir.

Wawelength: dalga uzunluğu; iki dalga tepesi arasındaki mesafe

Work: iş; kuvvet çarpı yol olarak tanımlanır

Workstation: iş istasyonu; 1. bağımsız çalışan, çoğunlukla tasarım yazılımlarının kullanıldığı, grafik ve matematik özellikleri bulunan büyük güçlü bilgisayar 2. imalat atölyesinde işgörenlerin çalıştığı sınırları belirli alan

Wrap around: bir monitörde ilerletilen verilerin sona gelmesi durumunda diğer taraftan tekrar görüntüye girmesini sağlayan teknik. Bu sayede ilerleme hareketi devam ettirilebilir

Write: yazma; verilerin herhangi bir ortama yüklenmesi

x-axis: x ekseni; her zaman yatay olan ve bağımsız değişkenin gösterildiği koordinat

x-y matrix: matris; satır ve sütunlardan oluşan bir grup, iki boyutlu yapıları göstermede kullanılır

x-y-z matrix: üç boyutlu yapıları işlemede veya göstermede kullanılan matris

XML: eXtensible Markup Language; genişletilebilir veri gösterim dili

XML: extensible markup language; dijital bir belgedeki veri nesnelerinin yapısını ve görünümünü tanımlayan uluslar arası standart.

XMTR: transmitter; veri gönderen cihaz

XON/XOFF: alıcı istasyonun veri istasyonun göndereceği veri akışını kontrol etmede kullandığı asenkron iletim protokolü. Alıcı istasyon çeşitli nedenlerle, örneğin tampon belleğinin doluluğu nedeniyle, veri almaya devam edemeyecekse XOOF kontrol sinyali göndererek vericiye yayınını durdurmasını söyler. Alıcı yeniden veri kabul edebilecek duruma geldiğinde XON kontrol karakteri göndererek vericiden yayına devam etmesini ister. Bu protokol aynı zamanda 'yazılım el sıkışması; software handshaking' olarak bilinir.

x-axis: x ekseni; hareketin yatay eksendeki bileşeni,

x-y matrix: x – y matrisi; satır ve sütun grubu; x ekseni yatay sıralar, y ekseni de dikey sütunlardır. Bir x-y matrisi matematik tablosu, görüntü ekranı, sayısallaştırıcı tablet, nokta vuruşlu yazıcı gibi iki boyutlu yapılar için bir çerçeve oluşturur.

x-y-z matrix: üç boyutlu matris. X genişlik, y yükseklik ve z de derinlik boyutlarını gösterir.

y-axis: y ekseni, hareketin düşey eksendeki bileşeni

Yaw: dikey eksenin dönüşünün açısal ifadesi

ZCL instruction: Zone Control Last state instruction; zon kontrolünde son durum bilgisi. Çoğunlukla robotların çalışma hacimlerinin, denetiminde üç eksende erişilen menzillere ilişkin son bilgi.

ZIF connector: Zero Insertion Force connector; bir konnektör çifti birbirlerine takılı olduğu halde başlangıçta kontakların birbirlerine temas etmemesi hali. Takılı durumdaki kontakların teması bir kam aracılığıyla sağlanır.

Zener diode: ters yöndeki elektrik akımını bir eşik değerden sonra geçirmeye başlayan diyot. Eşik değere kadar zener diyotu ters yöndeki akımı durdurmaya devam eder.

Zero adjustments: sıfır ayarlalama; bir transdüserin üzerindeki yük/basınç sıfır iken çıktının da sıfır olmasını sağlayacak ayarlama

Zero balance: sıfır denge; bir transdüserin anma tahrikinde ve yüksüzken ürettiği sinyal, çoğunlukla anma çıktısının oranı şeklinde ifade edilir.

Zero offset: 1. gerçek sıfır değeri ile ölçme enstrümanının gösterdiği sıfır arasındaki fark, 2. herhangi bir değerin sıfır olarak kabul edilmesi hali

Zero point: sıfır noktası; sıfır milivolt gerilim bulunması durumu

Zero power resistance: sıfır güç direnci; bir termistörün üzerine güç uygulanmadan gösterdiği direnç

Zero return: sıfır geri dönüş; anma akımının uygulamasından önceki sıfır denge değeri ile anma akımının belli bir süre uygulanıp kaldırılmasından hemen sonraki sıfır denge değeri arasındaki fark.

Zero suppression: sıfır bastırma; bir indikatörün çalışma aralığının alt limiti; örneğin 400 derece ile 500 derece arasında çalışan bir indikatör için sıfır bastırma 400 derecedir.

Zero voltage switching: sıfır gerilim anahtarlama; bir devredeki alternatif akımı veya alternatif gerilimi sıfır noktasındayken devreyi kapama. Böylelikle devre elemanları akımın/gerilimin tepe değerini aniden almak riskinden korunmuş olurlar.

z-axis: z ekseni, üç boyutlu koordinat sisteminde derinliği gösteren boyut.
 

A - B - C   D - E - F   G - I - H   J - K - L   M - N - O  P - Q - R   S - T - U   V - W - X - Y - Z