Amplifikatör |
Yükselteçler

Müzik sistemlerinde sesin yükseltilmesini sağlayan bir sistem olan amlifikatör, kaynak cihazdan gelen sesin sinyallerinin güçlendirilmesini sağlar. Türkçe’de kısaca “ampli ya da amfi” olarak kullanılır.

A- A+

30.06.2015 tarihli yazı 126002 kez okunmuştur.

Amplifikatör Nedir ?

Girişine uygulanan elektrik işareti (sinyal) yükselten elektronik devrelerdir. Burada yükseltece uygulanan işaretler, mikrofonun elektriğe çevirdiği ses, pikabın çevirdiği basınç değişikliği, teyp kafasının elektriğe çevirdiği manyetik enerji vb. yükseltilmesi istenen elektrik işaretlerdir. Ayrıca görüntü de kameralarda elektrik işaretine çevrilebilir. Bunlardan bir çeşit yükselteç olan “video”, yükselteçlerle istenilen seviyeye çıkarılabilir.

►İlginizi Çekebilir: Isı Emiciler ve Çeşitleri

Amplifikatörlerin Sınıflandırılması

♦ A: Çıkış katında devamlı akım bulunur. Bu nedenle çok elektrik harcar. Buna karşılık en saf sese sahip oldukları düşünülür. Sesteki bozulma teorik olarak en alt seviyededir.

♦ B: Çıkış elemanları işlemleri sıra ile yapar. Önce eksi, sonra artı yüklü sinyalleri işlenir. Bu işlem günümüz teknolojisi ile yeterince hızlı yapılamadığından pek kullanılmamaktadır.

♦ AB: Çıkış elemanları sinyallerin sadece yarıdan fazlasını işler. Çıkış elemanları Sınıf A'da ki gibi tamamen akımla kaplı değildir. Bu sayede Sınıf A'nın dezavantajları ortadan kaldırılmış olur. En çok kullanılan sınıftır.

♦ C: Daha çok radyo frekans işlenmesi ile ilintilidir. İşleme belirli sinyal parçacıklarını kapsar.

♦ D: Şu an ki teknoloji ile üretilemeyen fakat çalışma mantığı olarak B sınıfının oldukça hızlandırılmış teorik bir versiyonudur.

♦ E: Kare yapılı dalga boylarını güçlendirilir. Sadece özel kontrol cihazlarında kullanılmaktadır.

Bunlar haricinde F,G,H sınıfları gibi yeni tasarımlar da bulunmaktadır. Yukarıda ki ana sınıfların beraberce kullanılmasına dayanırlar. Neredeyse her firmanın farklı çözümleri bulunmaktadır.

Amplifikatör Yapımı ve Tasarımı

Amplifikatörlerin genelde ısınma gibi bir takım dezavantajları olduğu için bilgisayar sektöründe sıkça karşımıza çıkan ve ısıyı yayma maksadıyla kullanılan alüminyum metali kullanılır. Genelde bu maddeden yapılmış bir kasayla hazırlanırlar. Bu kasa hem görünüşü, hem de soğutma özelliği sayesinde sektörde geniş kulanım alanına sahiptir. Amplifikatör içindeki entegre ve benzeri yarı iletken maddeler bu kasa üzerine yüzeyleri temas edecek şekilde montajlanır ve kasa entegrelerle bir bütün olarak çalışır. Fan barındıran modeller de bulunmakta ve kasanın soğumasına hava akımıyla katkıda bulunulmaktadır. Birçok amplifikatör sac kutu içerisinde imal edilir. Burada kasanın önemi büyük bir yer tutar.

npn ve pnp transistörler üzerine kurulu bir anfi devresi

►İlginizi Çekebilir: Osiloskop Nedir? 2. Bölüm

Yukarıdaki devre 4.5 volt ile çalışıyor. 3 adet kalem pil kullanılabilir. Pil seviyesi düştüğünde led ile ikaz veriyor.

Kullanma Yerlerine Göre Amfi

Ses frekans yükselteçleri: Frekansı 3 Mhz (Mega Hertz) ile 20 kHz (kilohertz) arasındaki ses sinyallerini yükseltirler.

Yüksek frekans yükselteçleri: Frekansı 3 Mhz ile 30 Mhz arsındaki elektriki sinyalleri yükseltirler.
Orta frekans yükselteçleri ( IF intermedial Frekans ): Frekansı 300 kHz ile 3000 kHz arasındaki sinyalleri yükseltirler.

Video (görüntü) yükselteçleri: Bu tip yükselteçler televizyon ve video gibi görüntü veren cihazlarda, sadece belli bir frekans sınırı içerisinde elektrik işarete çevrilen görüntüyü yükselterek, istenen seviyeye getirirler.

►İlginizi Çekebilir: Pillere Yeni Alternatif

İşlem yükselteçleri (Operasyonel Amplifikatörler-OPAMP): Bu tip yükselteçler sanayide, tıpta ve birçok sivil - askeri gayeli cihazlarda elektrik işaretine çevrilen herhangi bir fiziki işlemi veya olayı istenen seviyeye kadar yükseltirler. Daha sonra bu elektrik işaret, ya fiziki bir olaya (analog) veya rakamlarla ifade edilen bilgiye ( dijital) dönüştürülür

Güç yükselteçleri: Bu tip yükselteçler, elektrik işaretleri (hoparlör, televizyon ekranı gibi) kumanda edebilecek seviyeye kadar yükseltir.