Temel Elektrik Mühendisliği Eğitimleri |
2. Bölüm

Elektrik bilginizi tazelemek ve temel bilgilerin tekrar üzerinden geçmek adına başlattığımız temel elektrik mühendisleri eğitimlerimize hız kesmeden devam ediyoruz. Sizler için bu bölümümüzde de 20 soru derledik. Üstelik cevapları da yazımızda bulabilirsiniz.

A- A+

08.03.2017 tarihli yazı 10201 kez okunmuştur.

1) Elektrik şalt sahasında çakıl/taşlar neden kullanılmaktadır?

►Kısa devre arızalarında adım ve dokunma potansiyelini azaltır
►Sahada yabani otların ve bitkilerin büyümesini engeller
►Çalışma koşullarını iyileştirir.
►Trafolardan kaynaklı yağ sızıntısı nedeniyle oluşabilecek yangınlardan koruma sağlar.

2) Kontrol sistemleri nelerdir?

Kontrol sistemleri iki türden oluşur. Birincisi olan açık çevrim kontrol sistemleri, çıkış değerinin, giriş değeri üzerinde hiçbir etkisinin bulunmadığı sistemlerdir. Yani geri besleme yoktur. İkincisi ise kapalı çevrim kontrol sistemi, çıkış değerinden geri besleme alınarak giriş değeriyle karşılaştırılarak uygun çıkış değeri elde edilen sistemdir.

3) Transformatörün voltaj regülasyonu nedir?

Bir trafo seri empedansa sahip olduğu için çıkış gerilimi, giriş gerilimi sabit olsa bile yükle değişmektedir. Tam yükteki çıkış geriliminin boştaki çıkış gerilimine göre karşılaştırmasına voltaj regülasyonu denir.

4) Korona nedir?

Korona, yoğun bir elektrik alan içinde havada ki gazların iyonlaşmasıdır. Korona, aynı gerilim ile başlayıp sonlanır. Karanlıkta belli olur. Yoğun bir elektrik alanı sonucunda meydana gelen korona, iletim hattında güç kaybı, delinmeler ve yalıtımlarda hasar meydana gelir.

5) Trafo seçerken nelere dikkat edilmelidir?

Giriş voltajı, çıkış voltajı ve frekansı belirlenir. Kullanılacak sistem için güç hesaplanır. Belirlenen hesaplar doğrultusunda güvenlik payı eklenerek gerçek yükten daha fazla güce sahip trafo seçilir.

6) Dağıtım trafolarının endüstrideki önemi?

Endüstriyel ekipmanlar, anlık olarak normal kapasitenin 3 ila 8 katı aşırı yük çekebilir. Dağıtım trafoları, tam kapasite çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Tesis içinde ki makinelerin çalışma durumuna göre ani değerler değişmekte olup, dağıtım trafolarının bu uygulamalara uygun olması gerekmektedir. Koruma ekipmanları da eklendiği zaman tesisler için dağıtım trafoları önemli şalt ekipmanı haline gelmektedir.

7) 50-60 Hz trafolar, daha yüksek frekanslarda kullanılabilir mi?

Trafolar, 400 Hz’e kadar frekanslarda kullanılır. Ancak trafo gerilimi aşılmamalıdır.

8) Korona etkileri nasıl azaltılır?

İlerim hatlarına korona halkaları takılarak elektrik yalıtımı yapılır. Belirli aralıklarla bu halkalar kullanılarak elektrik alan dağıtılarak korona etkileri azaltılır.

9) Bir trafo kaç BTU’luk ısı üretir?

Bir trafonun ürettiği ısı, kayıplara bağlıdır. Soğutma gereksinimlerini belirlemek için trafo veya trafoların toplam kayıpları 3,41 ile çarpılarak BTU/saat elde edilir. Örnek olarak 2000W kaybı olan bir trafo 6820 BTU/saat ısı üretecektir.

10) 60 Hz trafolar, 50 Hz sistemlerde çalıştırılabilir mi?

50 Hz sistemlerde, 60 Hz 1 KVA altındaki trafolar kullanılmalıdır. Yüksek kapasitelerde, daha yüksek kayıplar ve ısı artışı olacaktır. Özel tasarımlar ile trafolar çalıştırılabilir.

11) Trafolar paralel olarak bağlanabilir mi?

Trafoların aynı baraya birden fazla bağlanma şekline paralel bağlantı denir. Paralel bağlantı, ihtiyaçların artmasından dolayı yetersiz gelen trafoya ek yapılmasıdır. Trafoların paralel bağlantıları yapılırken, aynı bobin gerilimine ve eşit güce sahip olmalıdır. Ayrıca trafoların boşta çalışma akımları da aynı olmalıdır.

12) İzolatörlerin arızalanma sebepleri nedir?

Yıldırımlar ve yüksek gerilim seviyeleri nedeniyle, izolatörlerin elektriksel alan etkisi sonucu delinmesi ve izolatör üzerinde kirlenme sebebiyle meydana gelen deşarj izolatör üzerinde olumsuz etki etki meydana getirerek görevini yerine getiremez olur.

13) Korona etkileri nelerdir?

►Duyulabilir gürültü
►Telekomünikasyon sistemlerinde elektromanyetik girişim
►Ozon gazı üretimi
►İletken yalıtımında hasarlar meydana gelir.

14) Güç faktörünün 1’e yakın veya eşit tutulmasının sebebi nedir?

Aktif gücün, görünür güce oranı güç faktörü olarak tanımlanır. Sistemde ki güç faktörünün 1’e yakın olması, kayıplarının azalması ve aşırı ısınmaların azalmasını sağlar.

15) AVR (voltaj regülatörü) nedir?

Senkron jeneratörlerin uyartım akımını kontrol ederek jeneratörün çıkış voltajının kontrol edilmesini sağlar. Böylece jeneratörün reaktif güç çıkışı kontrol edilir.

16) Kondansatör AC kaynaklar üzerinde nasıl çalışır?

Kondansatör, AC kaynaklara bağlandığı zaman + ve – alternanslar olduğu için akım akışında engel görülmez. Kondansatör AC üzerinde bir direnç gösterir ve kapastif reaktans olarak adlandırılır.

17) Fanlar hangi tür AC motorlarda kullanılır?

Çoğunlukla sincap kafes rotorlu tek faz motorlarda kullanılır.

18) Korona deşarjını etkileyen faktörler nelerdir?

►İletken: Deşarj etkisi, iletkenin şekil, boyut ve yüzey koşullarından önemli ölçüde etkilidir.
►Hat voltajı: Hat gerilimlerinin yüksek olması korona deşarjını artırır.
►Atmosfer: Hava koşullarının kötü olması, normal koşullara göre daha fazla arıza oluşumuna neden olduğu gözlemlenmiştir.
►İletkenler arası açıklık: İletkenler arası mesafe arttıkça, statik gerilimler azalır. Bu durum korona deşarjı daha yüksek gerilim seviyelerinde gerçekleşir.

19) Buchholz rölesi nedir ve transformatörde önemi nedir?

Buchholzrölesi, yağ soğutmalı güç transformatörlerinin çeşitli zararlı etkilerden korunması için kullanılan bir güvenlik donanımıdır.Transformatör içinde bir arıza oluşması durumunda yerel ısınmalar meydana gelerek katı ve sıvı malzemelerin ayrıştırması sonucu yanıcı gazlar meydana gelir ve Buchholz rölesinde belirli bir miktar gaz biriktiğinde alarm sistemi çalışır.

20) SF6 devre kesici nedir?

SF6 kükürt hekzaflorid gazıdır. Yüksek dielektrik dayanımı vardır.SF6 gazı sahip olduğu teknik özellikler sayesinde 800kV.ta kadar olan tüm orta ve yüksek gerilim sistemlerinde yalıtım ve kesme fonksiyonları için kullanılan tektekniktir.

Kaynak:

►electricalnotes