LED Aydınlatmada Dimmer Nasıl Kullanılır?

LED aydınlatmalar, geleneksel halojen aydınlatmayla karşılaştırıldığında sunduğu enerji ve tasarruf avantajlarından dolayı daha popülerdir. Bir elektrikçinin karşılaştığı en yaygın sorunlardan biri de LED'lerdeki karartma işlemini sağlamaktır. LED’lerin çeşitli karartma işlemlerini sizler için derledik.

A- A+

13.12.2016 tarihli yazı 31238 kez okunmuştur.

Dirençli Karartma İşlemi

Dirençli karartma işlemi, halojen aydınlatmanın dimmer olarak elde edilmesi için standart bir yol haline gelmiştir ve ampule gelen voltajı değişken bir dirençle azaltarak çalışmaktadır. Bir dirençli dimmer anahtarı takmak kolaydır. Çünkü basitçe şebeke (220V) güç ve ampul arasında kablolanmaktadır. Ancak aydınlatmada karartma işlemi yapılırken gerilim ısıya dönüştürülür ve enerji açısından verimli sayılmaz.

"LED'ler 12V - 48V arasında kullanılır, bu nedenle şebeke gücünü (110V-240V) gereken gerilime düşürmek için bir transformatör gereklidir. Ana gerilim ve transformatör arasında dirençli bir dimmer kullanmak transformatöre zarar verecektir ve transformatör ile LED arasında dirençli bir dimmer kullanmak karatma yerine titremeye neden olacaktır."

►İlginizi Çekebilir: Dimmer Devresi Nedir?

Not: LED rezistif karartma kullanılarak karartma işlemi yapılamaz. Bu durum yavaş yavaş LED'lere zarar verecektir.

Darbe Genişliği Modülasyonu Karartma işlemi

Darbe genişliği modülasyonu, voltajı değişken bir hızda açıp kapatarak çalışır. Bu, insan gözünün göremediği bir hızda titrek bir efekt yaratır. Anahtarlama hızını arttırarak veya azaltarak mümkün olan maksimum ışık çıkışını arttırır veya azaltır ve dolayısıyla LED'i karartır.

"PWM karartma, enerji tasarrufludur, çünkü dirençli karartmanın aksine, LED daha az kullanılmış olur."

PWM karartmada bulunan bir problemde, karartma miktarı arttıkça voltajın kapandığı süre kadar artmasıdır. Bu olay da, sonunda insan gözünün görebileceği hıza gelecektir. Bu titreşim, normal LED’de, orijinal ışık çıkışının % 10'unun altına düşürüldüğünde gölge olarak görülür.

►İlginizi Çekebilir: Aydınlatma Sistemlerinde Enerji Verimliliği için En İyi 3 Teknik

TRİYAK Karartma İşlemi

Bir triyak (Alternatif Akım için Triyot) karartma işlemi, her iki yönde de akımın değişken hızda değiştirerek çalışmasını sağlar. Bu, darbe genişliği modülasyonun karartmasından çok daha hızlı olmasını sağlar. Böylece asla insan gözü bu titreşimi göremez.

Sinyalleri Kısarak Karartma İşlemi

Hem PWM hem de Triyak dimmer modülleri dimmer'e LED'lerin ne kadar karartılacağını söylemek için bir sinyal gerektirir. Mevcut standart 0-10V'dur.

0-10V Karartma
0-10V sinyalleri PWM / TRIYAK dimmer modülüne ayrı bir 10V sinyal göndererek ve ardından 10V sinyalindeki gerilimi azaltmak için dirençli bir dimmer kullanarak gönderilir. Voltaj düştükçe dimmer modül, LED'lerin voltajına göre parlaklığını azaltır.

Örnek:
10V = Karartma durumu 100%
8V = Karartma durumu 80%
3V =Karartma durumu 30%

DALI Karartma İşlemi

DALI, evdeki aydınlatmayı kontrol etmek için tasarlanmış, açık kaynak kodlu bir protokoldür. Farklı üreticilerin DALI modüllerini ücretsiz telif hakkı nedeniyle karıştırmak ve eşleştirmek mümkündür. DALI bölgeler atayarak ve her bölge için tüm DALI modüllerini birbirine bağlayarak çalışır. Bir DALI denetleyicisi birden fazla bölgeyi tek tek kontrol edebilir.

DMX Karartma işlemi

DMX 512 protokolü başlangıçta gece kulübü ve tiyatro aydınlatmasını kontrol etmek için tasarlanmıştı ama yakın zamanda evde de kullanılmaya başlanmıştır.

"DMX, her kanalda 0-255 arasında bir değere sahip bir veri sinyali göndererek çalışır. Maksimum 512 kanal olabilir ve sinyal tüm kanallar için DMX alan her dimmer modülüne ait bilgiyi taşır."

Bu, her bir dimmer modülünün bir DMX adresi verdiği anlamına gelmektedir. Böylece hangi kanalın parlaklığı okuması ve ayarlanması gerektiğini bilir. Her bir dimmer modülünde bir DMX In ve DMX çıkış soketi bulunur; böylece veri sinyali bir modülden diğerine bağlanır. DMX, renk değiştiren aydınlatmaları ve aydınlatma dışındaki cihazları da kontrol edebilir. Sis makineleri, panjurlar ve hatta motorlu kapılar bile.

Kaynak:

►electrical-engineering-portal

Yazar: Zafer Akgül